Manufacturing-as-a-Service

Stel dat je een abonnement zou kunnen nemen op een productiefaciliteit. Dit zou een manier kunnen zijn om je bedrijf in de productie-industrie concurrerender te maken. De voordelen: kortere time-to-market; een robuustere en meer regionale toeleveringsketen met een lagere CO2-voetafdruk. Je betaalt naar gebruik. Voor wie is dit fijn: Voor jonge bedrijven voor wie de stap van productontwikkeling naar produceren lastig is. Het ontbreekt hen vaak aan kennis over productieprocessen en het organiseren van productie. Maar ook voor bedrijven met een tijdelijk tekort aan capaciteit kan ‘Manufacturing-as-a-Service’ voorzien in een behoefte. Voor de eigenaar van de productiefaciliteit leidt het dan weer tot een hogere bezettingsgraad en snellere ROI.

Wat is Manufacturing-as-a-Service?

Wanneer een productiefaciliteit is opgezet met het doel deze te delen of wanneer een deel van deze faciliteit is bedoeld om met anderen gedeeld te worden, dan zien wij dit als Manufacturing of Factory-as-a-Service. Een aantal aspecten zijn belangrijk. De propositie: deze verschilt uiteraard voor de afnemer, de ‘provider’ en facilitator; De organisatie: denk aan eigenaarschap, optimale inrichting van een gedeelde productiefaciliteit; Het investerings- en groeimodel en het ecosysteem van betrokken bedrijven. Het leidt tot financiële en duurzaamheidsvoordelen, maar ook sociale binding en wederkerigheid. Voor de Afnemer van manufacturing services draagt het bij aan een betere concurrentiepositie, een meer lokale en veerkrachtige toeleveringsketen en meer duurzaamheid door het realiseren van: - kortere time-to-market; - flexibiliteit ten aanzien van de mix van volume en product; - verschuiving van CAPEX naar OPEX. Voor de ‘provider’ van manufacturing services draagt het bij aan een betere concurrentiepositie van de fabrikant, met efficiënt gebruik van productiemiddelen en meer duurzaamheid door het realiseren van: - een hoge bezettingsgraad; - CAPEX met laag risico; - een groter marktaandeel.

Helaas zijn er ook belemmeringen. Zoals gebrek aan vertrouwen, gebrek aan regelgevende ondersteuning en risico’s die niet gelijk over de deelnemers verdeeld zijn. Denk hierbij aan de mate waarin vraag en aanbod op elkaar aansluiten, hoe duurzaam de binding is, de mate waarin transacties op een veilige, praktische, goede manier kunnen worden afgehandeld.

Handreikingen Manufacturing-as-a-Service

Gedurende het SMITZH project heeft ons lectoraat een aantal vragen proberen te beantwoorden: Welke initiatieven bestaan er waar ondernemers elkaar helpen via het beschikbaar stellen en delen van productiecapaciteit? Wat zijn de randvoorwaarden om zo’n initiatief te laten slagen? Wat kan bijdragen om belemmeringen voor de toekomst weg te nemen?

Tot nu toe kennen we vooral ‘uitbesteden’ van werk, dat gebeurt veelvuldig binnen onze flexibele waardeketens. Op dat gebied zien we ook online platforms ontstaan waar vraag en aanbod van ontwerpers, producenten, leveranciers, service-providers en experts bij elkaar gebracht wordt. Hiervoor wordt ook de term ‘digital marketplace’ gebruikt: infrastructuur en een set regels waarmee interactie tussen verschillende partijen gefaciliteerd kan worden. De regio Zuid-Holland heeft ook meerdere vergelijkbare fysieke locaties met concentraties van startende bedrijfjes. Deze hebben een gezamenlijke interesse in gedeelde, kleine prototyping- en productiefaciliteiten. Denk aan PLNT Leiden, YES!Delft, WorldStartup factory in Den Haag en Blue City en Venture Cafe in Rotterdam. Voorbeelden van geslaagde, langdurig gedeelde productiefaciliteiten -volgens de definitie van Manufacturing-as-a-Service- zijn er echter nog niet. Om te kunnen voortbestaan zijn wellicht verdere financiering of investeringen nodig, evenals een juridisch kader om met de verschillende belangen van de verschillende belanghebbenden in de flexibele fabriek om te gaan. Behalve het overwinnen van de belemmeringen (vertrouwen, risico’s) zoals hierboven beschreven, is een belangrijke succesfactor in hoeverre het initiatief erin slaagt om een ‘community’ te ontwikkelingen en te laten groeien. Wederkerigheid en sociale connecties smeden, dat kost tijd. Interesse is er zeker, zo lopen er verschillende initiatieven in Zuid-Holland (Drechtsteden, Schiedistrict) om te starten met gedeelde productiefaciliteiten, die we met interesse volgen.

Ontwikkelde hulpmiddelen

Binnen het SMITZH project hebben wij een aantal 'hulpmiddelen’ gemaakt die kunnen helpen om de voor- en nadelen van delen van productiecapaciteit te inventariseren. Ze zijn in te zien via onderstaande links:

• Hoe voelt het delen van een asset? Workshop Beginnen met Delen (pdf)
• Welke (typen) platforms voor Manufacturing-as-a-Service zijn er? Digitale Platforms en Market Places voor productiemiddelen (pdf)
• Het checken van de produceerbaarheid van een product -overzicht van relevante elementen Check Produceerbaarheid (pdf)

• Plannen van gedeelde assets - de wiskunde erachter Planning van gedeelde assets (pdf)

• Financiële aspecten van asset-sharing uitgelicht (pdf)

Een overzichtsrapportage vind je hier: Factory-as-a-Service (pdf).
Of lees het artikel gemaakt ter gelegenheid van het SMITZH Slotevent:
Lectoraat Smart Sustainable Manufacturing boekt resultaten in digitalisering van Zuid-Hollandse maakindustrie

Vragen? Neem dan contact op met Mirjam Zijderveld ([email protected]) of Edwin van Noort ([email protected])