Samen gezond bezig in de wijk

In kwetsbare wijken ervaren veel inwoners gezondheidsproblemen, vaak met problematiek op andere levensgebieden. Een belangrijk aandachtspunt is het gebrek aan een gezonde leefomgeving. Dit kan leiden tot stress, blootstelling aan schadelijke milieufactoren, gevoel van onveiligheid, en beperkte mogelijkheden om een actieve en sociale leefstijl te continueren. Om deze reden wordt er in Den Haag Zuidwest door een groot aantal partijen hard gewerkt aan het verminderen van deze gezondheidsachterstanden. Onder andere door het verbeteren van de inrichting van de fysieke leefomgeving. In nauwe samenwerking met inwoners zijn drie projecten opgezet om onderbenutte buitenruimtes opnieuw in te richten. Doel is om deze buitenruimtes aantrekkelijker te maken voor de bewoners om te bewegen en te spelen, samen te komen (sociale cohesie), te sporten of bezig te zijn met het groeien van of leren over gezond voedsel.

Onderzoek

Samen met GGD Haaglanden voert Centre of Expertise Health Innovation van De Haagse Hogeschool een (tussentijdse) evaluatie uit van deze drie projecten. Dit betekent onder andere het in kaart brengen en analyseren van het proces van de herinrichtingen. Daarbij wordt specifiek gekeken naar bevorderende of belemmerende factoren van dit proces. Ook wordt gekeken naar de factoren die het gebruik door en de waardering van de bewoners kunnen bevorderen of belemmeren. Het doel van dit onderzoek is dan ook om praktijkgerichte kennis te genereren over het tot stand brengen van veranderingen in de leefomgeving om de gezondheid van inwoners in kwetsbare wijken te verbeteren.

Twee onderdelen

Het project bestaat uit twee onderdelen, aan de ene kant wordt de proceskant van deze projecten onderzocht. Hierbij staat de volgende vraag centraal: hoe verloopt of verliep volgens de verschillende professionals en bewoners het proces bij ieder project? Daarbij wordt vooral gezocht naar de factoren die het proces hebben bevorderd of belemmerd. Dit onderdeel wordt uitgevoerd door de GGD.

Aan de andere kant wordt het gebruik van deze heringerichte plekken onderzocht: profiteert de doelgroep van de door professionals en bewoners bedachte ingrepen? Oftewel: heeft het intensieve proces ook tot fysieke en sociale ingrepen geleid die door de doelgroep worden gebruikt en gewaardeerd? Dit onderdeel wordt uitgevoerd door het lectoraat Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving van De Haagse Hogeschool.

Doel

We sluiten in dit project aan op de kennissynthese ‘Gezonde leefomgeving in kwetsbare wijken’, waarin wordt aangegeven dat er nog onvoldoende praktijkgerichte kennis is over het ontwerpproces voor het realiseren van een gezonde leefomgeving in kwetsbare wijken. Daarbij speelt vooral de vraag hoe je bewoners op de juiste manier betrekt zodat zij ook profiteren van de aanpassingen in de leefomgeving. Het onderzoek richt zich op die kennislacune. In het project gaan we niet op zoek naar een blauwdruk of optimaal ontwerpproces, maar naar generieke elementen en handelingsperspectieven. Deze elementen en perspectieven kunnen op verschillende plekken in het land bijdragen aan een succesvollere aanpak voor het bestrijden van gezondheidsachterstanden.

Methode

Om inzicht te krijgen in het gebruik op deze locaties, worden onder andere observaties uitgevoerd. Dit gebeurt aan de hand van een door De Haagse Hogeschool ontwikkelde en geteste observatietool waarbij sprake is van ‘counting’ (hoeveel en welke gebruikers zijn op de locaties aanwezig), ‘mapping’ (registreren waar gebruikers de locatie gebruiken) en ‘event sampling’ (vaststellen of een bepaalde gebeurtenis wel of niet voorkomt). Naast deze gestructureerde observatie zal ook – via een dagboekregistratie – kwalitatieve informatie worden verzameld over de manier waarop de locaties worden gebruikt. Ook worden er beknopte, semi-gestructureerde interviews gehouden met gebruikers en wordt er mobiliteitsdata verzameld.

Resultaten

Van de kick-off bijeenkomst is reeds een verslag gemaakt, wat te vinden is op de website van awpg Lumens.

Duur

Het project is in maart 2024 gestart en loopt tot en met juni 2025.

Team

• Gerben Helleman
• Karlijn Sporrel
• Sanne de Vries

Samenwerking

Voor dit project werkt De Haagse Hogeschool samen met:

• GGD Haaglanden
• Gemeente Den Haag
• Gezond en Gelukkig Den Haag
• Provincie Zuid-Holland
• Haag Wonen

Financiering

Dit project wordt gefinancierd door ZonMW.

Contact

Gerben Helleman (g.helleman@hhs.nl)