De effecten van hittegolven op kwetsbare bevolkingsgroepen in de gemeente Den Haag in kaart gebracht

Hittegolven komen steeds vaker voor door klimaatverandering. Wat betekent dat voor de kwetsbare inwoners van de stad? In het toegepast onderzoeksproject The effect of heatwaves on vulnerable population groups in The Hague zochten we dat uit voor de gemeente Den Haag.

Het eindrapport van het onderzoeksproject naar hittegolven is nu beschikbaar.

We brachten de behoeften van zelfstandig wonende ouderen in kaart. Ook zetten we bestaande duurzame (zgn frugal) oplossingen op een rijtje. En we onderzochten wat de gemeente kan doen om kwetsbare groepen te helpen tijden van extreme hitte door te komen en zo de hittebestendigheid van de stad te verhogen.

Tijdens ons onderzoek, dat plaatsvond tussen 1 maart en 31 december 2021, spraken we een brede selectie van betrokkenen. Ons onderzoeksteam enquêteerde bewoners van Loosduinen, Schilderswijk en Transvaal en we organiseerden discussies met focusgroepen. Daarnaast interviewden we professionals uit de private sector, zorginstellingen, woningcorporaties en beleidsmakers.

Dit alles leidde tot verrassende inzichten. Zo blijkt dat ouderen minder vaak dan gedacht gebruik maken van relatief eenvoudige oplossingen als een natte handdoek of spons. Tegelijkertijd vraagt 80 procent van de ondervraagden zich af hoe ze zich kunnen koelen en maken ze zich zorgen over de kosten die dit met zich meebrengt. Gevraagd naar oplossingen die ze zouden willen implementeren in hun (gedeelde) woonruimten, noemen ze er drie het meest: zonneschermen, airconditioning en groene daken. Hoge kosten en institutionele barrières belemmeren hen in de aanschaf hiervan. Ons onderzoek onderstreept tevens de belangrijke rol die (in)formele netwerken en woningcorporaties spelen in het verminderen van de kwetsbaarheid van ouderen. Ook kunnen zij veel bijdragen aan het verbeteren van toegang tot en vergroten van kennis over verkoeling.

Onze belangrijkste beleidsaanbeveling voor de gemeente Den Haag is het aanstellen van een ‘hitteregisseur’. Deze probleemeigenaar kan over de betrokken beleidsterreinen heen werken aan een hittebestendige stad. Ook geven we aanbevelingen over het verder ontwikkelen van het lokale hitteplan. Gedetailleerdere bevindingen en beleidsaanbevelingen zijn te vinden in ons eindrapport.

Naast dit hoofdrapport resulteerde dit onderzoek in dit opiniestuk in NRC Handelsblad, deze blogpost en een conference paper. Meer is in de maak en zal op deze website verschijnen zodra het beschikbaar is.

Dit onderzoeksproject werd gefinancierd door de gemeente Den Haag en is uitgevoerd als een samenwerking tussen (en mede gefinancierd door) het Kenniscentrum Global Governance van De Haagse Hogeschool, het International Institute of Social Studies (ISS, Erasmus Universiteit Rotterdam) en het International Centre for Frugal Innovation (ICFI, Leiden-Delft-Erasmus Universiteiten).

Vervolgonderzoek

Dit project demonstreert de potentie van het onderzoeksthema en -aanpak. Bovendien vormde zich tijdens het onderzoek een divers netwerk van relevante betrokken partijen. We zetten deze ingeslagen weg graag voort. Daarom werken we bij het Kenniscentrum Global Governance aan onderzoeksvoorstellen voor praktijkgericht onderzoek. Hiermee willen we de het thema hittegolven ook in andere steden aanpakken. Op het nationale, Europese en wereldwijde niveau.

Heeft u interesse om samen met ons te werken aan nieuwe ideeën en onderzoeksvoorstellen? Neem  gerust contact op met de projectleider en senior onderzoeker dr. Sylvia I. Bergh via [email protected].

Onderzoeksteam

Hoofdonderzoekers
Dr. Sylvia Bergh: hoofdonderzoeker. Senior onderzoeker (De Haagse Hogeschool) en universitair hoofddocent in Development Management and Governance (International Institute of Social Studies, Erasmus Universiteit Rotterdam).
Ashley Richard Longman, MSc: onderzoeker en projectcoördinator (De Haagse Hogeschool)
Dr. Erwin van Tuijl: postdoctoraal onderzoeker (The International Institute of Social Studies, Erasmus Universiteit Rotterdam en The International Centre for Frugal Innovation, Leiden-Delft-Erasmus Universities)

Studentassistenten
Frédérique Kwantes: International and European Law (LLB), De Haagse Hogeschool
Mark Prins: Ruimtelijke Ontwikkeling - Climate & Management (BASc), De Haagse Hogeschool
Phillipa Purrio: Safety and Security Management Studies (BA), De Haagse Hogeschool
Delilah van Tol: International Law (LLB), De Haagse Hogeschool

Raad van advies
Prof. Thea Hilhorst: hoogleraar  humanitaire hulp en wederopbouw, The International Institute of Social Studies (IISS), Erasmus Universiteit Rotterdam
Prof. Peter Knorringa: directeur van het International Centre for Frugal Innovation (ICFI) en hoogleraar of Private Sector & Development, The International Institute of Social Studies, Erasmus Universiteit Rotterdam
Dr. Jan Fransen: onderzoeker bij het International Centre for Frugal Innovation (ICFI) en adjunct-directeur van het Institute for Housing and Urban Development Studies (IHS), Erasmus Universiteit Rotterdam