Netwerkontwikkeling en vertrouwen bij lokale energie-initiatieven

Bewonersinitiatieven in energietransitie zijn belangrijk om beoogde impact van het Parijs Klimaatakkoord te realiseren. In veel onderzoeken naar en aanpakken in de energietransitie in Nederland, met name die waar bewonersinitiatieven een rol spelen, wordt vertrouwen als een belangrijke factor beschreven. 

Vertrouwen is echter een complex fenomeen. Fred Zoller en Oda Kok, senior onderzoekers bij het lectoraat Future Urban Systems, hebben onderzocht of en hoe de ontwikkeling van vertrouwen een relatie heeft met de keuze voor de technologie en de manier waarop het netwerk zich ontwikkelt. Het maakt bijvoorbeeld veel uit of de technologie die gekozen wordt wel of niet een gedragsverandering van leden van het lokale energie-initiatief vereist; wat weer van invloed kan zijn op de mate van vertrouwen die een rol speelt bij het initiatief. 

Het onderzoek is gebaseerd op Actor Network Theory (ANT) en drie casussen, namelijk: Traais Energie Collectief uit Terheijden, en Sterk op Stroom en Warm in de Wijk uit Vruchtenbuurt, Den Haag. 

Eindproduct/beoogde resultaten 

Door middel van een ANT-onderzoek naar een aantal lokale energie-initiatieven die met behulp van verschillende technologieën werken aan de energietransitie willen we  lessons learned toegankelijk maken. Een beschrijving van voorbeelden van succesvolle en minder succesvolle netwerkontwikkeling, met daaruit afgeleid door middel van analyse: De ontwikkeling van vertrouwen in relatie tot de keuze voor de technologie en manier waarop het netwerk zich ontwikkelt.  

We hopen dat lokale energie-initiatieven hierin handvaten kunnen vinden om in hun eigen proces alert te zijn op de rol die vertrouwen speelt en daar hun voordeel mee kunnen doen. 

Doelen onderzoek:  

1. Welke factoren beïnvloeden het vertrouwen binnen lokale energie-initiatieven op het gebied van de energietransitie  
2. Welke rol speelt vertrouwen bij de ontwikkeling van de lokale energie-initiatieven   
3. Welke rol speelt technologie in relatie tot het vertrouwen in de ontwikkelfasen van lokale energie-initiatieven   
4. Praktijkvoorbeelden (ontwikkeling lokale energie-initiatieven gericht op vertrouwen in relatie tot de gekozen technologie)  
5. Inspiratie voor lokale energie-initiatieven over de rol van vertrouwen bij hun ontwikkeling  

Projectmanagement 

• Ing. Fred Zoller 

Betrokken onderzoekers 

• Ing. Oda Kok  
• Ing. Fred Zoller 
• Em. lector dr. Karel Mulder 
• Lector dr. Rizal Sebastian 

Start- en einddatum project 

1 sep 2021  – 22 juni 2023  

Betrokken opleidingen, faculteiten en/of minoren 

• Lectoraat Future Urban Systems 
• Kenniscentrum Mission Zero 
• Faculteit Technology Innovation & Society 

Financiering 

• Lectoraat Future Urban Systems 

Partners 

Het Traais Energie Collectief uit Terheijden, en Sterk op Stroom en Warm in de Wijk uit Vruchtenbuurt, Den Haag. 

Meer informatie 

Het onderzoeksresultaat is gepresenteerd op 10 juli 2023 tijdens workshop getiteld “Opschaling van slimme en democratische energietransitie in steden” op De Haagse Hogeschool.