Studentsucces: wat betekent het precies

Kenniscentrum Global and Inclusive Learning

Studentsucces

Studentsucces wordt in de strategische agenda Hoger Onderwijs 2019 voor het eerst genoemd. Maar wat betekent dit precies? Is dit een vervanging van studiesucces of een nieuwe koers?

Alle decennia wordt gezocht naar manieren om het studiesucces te verbeteren. Maar doorbraken blijven uit. Onderliggende redenen hiervoor zijn een lineaire, versnipperde en niet-duurzame aanpak van het vraagstuk, het weerbarstige onderwijssysteem en hardnekkige overtuigingen, normen en waarden over goed onderwijs en over ‘wat goede studenten’ zijn die verandering in de weg zitten. Is de koers van studentsucces de oplossing? Het onderzoeksproject ‘Studentsucces’ van het Centre of Expertise Global & Inclusive Learning onderzoekt de concepten studiesucces en studentsucces, hoe deze zich tot elkaar verhouden en hoe we dilemma’s binnen het onderwijs kunnen overwinnen.

Over het onderzoek

Het onderzoeksprogramma werkt langs drie lijnen:

  1. Verkennen/onderzoeken: verkennen van de concepten studiesucces en studentsucces, hoe deze zich tot elkaar verhouden en welke dilemma’s zich voordoen in het verbeteren van studiesucces en studentsucces.<
  2. Experimenteren: als we de beweging willen maken binnen opleidingen en faculteiten in studie- en studentsucces, hoe doen we dat? Hoe laveren we tussen studie- en studentsucces? Via de labs gaan we in op concrete vragen uit het onderwijs zoals het betekenisvoller maken van studentbegeleiding bij Huidtherapie en het zichtbaar maken van studentsucces binnen de nieuwe M&O-track.
  3. Leren innoveren/veranderen: studiesucces en studentsucces zijn complexe concepten waar veel factoren een rol spelen. Hoe richten we veranderprocessen zodanig in dat rekening wordt gehouden met een veelheid van factoren en dat er impact ontstaat? Wat leren we van de labs en kunnen we als organisatie lerend worden op dit terrein? Onder andere via de SDB (Senior Docent Bekwaamheid) en HINT (Haags InnovatieNeTwerk) onderzoeken we dit.

Het boek: Studentsucces Ontleed (2022)

In 2021 is het onderzoek gestart met interviews met experts uit het HO die zich bezighouden met het verbeteren van studie- en studentsucces. Vervolgens is samen met zeven docent-trainees van het traineeprogramma een onderzoek gestart naar de betekenis van en ervaringen met studie- en studentsucces van docenten, studenten, studentbegeleiders en managers/directeuren van De Haagse Hogeschool. Dit heeft geleid tot het boek Studentsucces Ontleed door Wâtte Zijlstra en Charina Ori dat in september 2022 is gepresenteerd.

Conclusies

In het boek Studentsucces Ontleed (2022) van Wâtte Zijlstra en Charina Ori zijn de volgende conclusies verwoord. Vanuit deze conclusies wordt het vervolgonderzoek ingericht (experimenteren via labs en leren innoveren/veranderen). 

  • Studiesucces en studentsucces zijn twee verschillende concepten en tegelijkertijd met elkaar verbonden. 
  • Studiesucces is voor veel studenten en docenten onderdeel van studentsucces. Studentsucces is een persoonlijk concept en heeft te maken met persoonlijke aspiraties en ontwikkeling. Er is geen vaste definitie voor studentsucces.
  • Studentsucces ontstaat in de relatie met medestudenten, docenten, onderzoekers, mensen uit het werkveld en in de thuissituatie. Het is geen individueel concept.
  • Het ideaal van studentsucces wordt breed gedeeld, maar er is een groot verschil in ideaal en werkelijkheid. Het huidige onderwijssysteem is sterk gericht op studiesucces en studentsucces speelt een minder belangrijke rol. Een vol curriculum, regelgeving en de prestatiecultuur veroorzaakt door KPI’s (kritische performance indicatoren) zorgen ervoor dat er weinig ruimte is voor studentsucces. Opleidingen worstelen hiermee.
  • Er zijn twee uiterste leeromgevingen te identificeren: gebaseerd op studiesucces en gebaseerd op studentsucces. Opleidingen bewegen zich tussen deze twee uitersten.<
  • Het verbeteren van studiesucces en studentsucces is lastig omdat specifieke middelen ontbreken (studentsucces wordt vaak gezien als iets leuks, iets extra’s, als hobby), docenten doen veel op eigen houtje en veel interventies leiden niet tot een structurele/duurzame implementatie. Veranderkunde is geen algemeen, aanwezige expertise.

Vervolgonderzoek naar studie- en studentsucces

Sinds 2022 worden de inzichten over studie- en studentsucces gedeeld via workshops en lezingen binnen en buiten de hogeschool. De gesprekken en feedback geven diepte aan de vraagstukken en worden verwerkt in verschillende artikelen (2023-2024).

Via labs met opleidingen zoeken we samen met docenten, studenten en onderwijsadviseurs naar manieren om het studiesucces en studentsucces te verbeteren. Deze labs worden gefaciliteerd door de onderzoeker die het proces monitort en samen met de groep vormgeeft. In 2021 is het lab Betekenisvolle Studentbegeleiding gestart bij Huidtherapie en in 2023 is het M&O-track monitor-lab gestart naar de invulling van studentsucces binnen deze nieuwe propedeuse.

Via de SDB (Senior Docent Begeleiding) en HINT (Haagse InnovatieNeTwerk) wordt de veranderpraktijk van docenten en managers bestudeert door middel van observaties. Binnen deze leergangen/leercommunities reflecteren en onderzoeken docenten en management hun eigen veranderpraktijk. HINT start in het najaar van 2023 en wordt vanuit de onderzoekslijn leren innoveren en veranderen geëvalueerd in 2024. 

Samenwerkingen binnen De Haagse Hogeschool

Welke opleidingen zijn betrokken bij het onderzoek?

  • M&O-track (Communicatie, Facility Management, Bedrijfskunde en Human Resource Management)
  • Huidtherapie
  • Docenten/managers van verschillende opleidingen die meedoen aan de SDB en HINT
  • Haags Centrum voor Teaching & Learning (HCTL) en onderwijsadviseurs (OKC)

Samenwerkingen extern

  • ECHO, expertisecentrum diversiteitsbeleid

Financiering

  • NPO-middelen
  • Haags Innovatie Programma (HIP) om HINT (Haagse InnovatieNeTwerk) op te zetten
  • Project Impuls Haagse Labs (heeft boek Studentsucces Ontleed mogelijk gemaakt)

Duur van het project

Januari 2021 – december 2024

Meer informatie

Projectleider/Onderzoeker

Senior onderzoeker: Wâtte Zijlstra (w.zijlstra@hhs.nl)

Team