Toolkit: hoe zet je zorgtechnologie slim in?

Een slimme rollator, een pleister die het suikergehalte monitort, computergames als onderdeel van een revalidatie? Ook in de zorg is technologie niet meer weg te denken. Zorgtechnologie – of eHealth – heeft veel voordelen: het helpt patiënten actief mee te werken aan hun herstel, het zorgt voor betere informatie-uitwisseling, het is kostenbesparend en maakt de zorg toegankelijker. Maar hoe vind je als zorgprofessional de juiste tool voor jouw patiënten? En welke tools zijn er beschikbaar? Een toolkit met 3 lesopzetten wijst docenten en studenten van zorgopleidingen de weg.

“Zorgprofessionals zien de voordelen van de inzet van technologieën, maar weten soms niet hoe. Welke tools moeten ze kiezen? Wat past het beste bij de patiënt, de fase van de behandeling, de aard van de ziekte?” Martijn van der Ent, onderzoeker bij het lectoraat Revalidatie en Techniek, is een van de initiatiefnemers van de toolkit. “Zorgverleners willen wel, maar weten niet altijd hoe. Wij bedachten een toolkit waarmee docenten de zorgprofessionals van de toekomst kunnen voorbereiden op de inzet van eHealth.”

Ook Petra Siemonsma, onderzoeker van het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg van de Hogeschool Leiden is betrokken bij de ontwikkeling van de toolkit en ziet veel mogelijkheden voor de inzet van zorgtechnologie in de praktijk van verpleging en revalidatie. “Stel dat een patiënt zegt: ‘Ik heb zó’n last van mijn rug, dat ik ’s morgens moeilijk uit bed kan komen.’ Dan hoor je als zorgstudent of -professional daarin ochtendstijfheid. Een klacht die hoort bij artrose. Op grond van die eerste gedachte ga je in een aantal fases vragen stellen en testjes doen. Zo probeer je al doende erachter te komen of deze patiënt daadwerkelijk artrose heeft of iets anders mankeert, om vervolgens daar acties aan te verbinden of de patiënt adviezen te geven. Ter ondersteuning van dat proces- het klinisch redeneren - kun je in elke fase zorgtechnologie gebruiken. En dan hebben we het bijvoorbeeld over een slimme rollator, een app met informatie over artrose, een wearable die activiteiten registreert of het gebruik van big data.”

Toolkit

De toolkit bestaat uit 3 lesopzetten.

1. De eerste lesopzet geeft een overzicht om je te oriënteren in de wereld van de zorgtechnologie. Welke technologie kun je gebruiken bij het diagnosticeren, bij het monitoren of bij een interventie?

2. De tweede les opzet gaat in op de criteria die voor de verschillende technologieën gelden. Hoe belangrijk is bijvoorbeeld het criterium privacy als je big data wilt gaan inzetten? En bij welke technologie is het criterium veiligheid essentieel? Maakt het je effectmeting onzuiver wanneer die hypermoderne stappenteller 3 stappen te veel telt? 

3. De derde lesopzet helpt studenten en zorgprofessionals om wat ze geleerd hebben te integreren in hun eigen klinische redeneren.

Voor alle zorgprofessionals in opleiding

Nu verschilt een zorgopleiding op mbo-niveau van een zorgopleiding op hbo- of academisch niveau. En toch één toolkit? Martijn: “Zeker, we hebben de toolkit zo ontwikkeld, dat elke zorgdocent of trainer daarmee mooie lessen kan ontwikkelen, of dat nu op mbo-, hbo- of academisch niveau is. Ook als nieuwe zorgtechnologieën op de markt komen, kan de toolkit prima worden gebruikt. We sluiten met deze lesopzetten aan bij de behoeften van docenten en studenten. In de pilot die we onder studenten hebben uitgevoerd, was heel vaak de reactie: ‘O, maar als je zorgtechnologie zo toepast, dan kun je misschien ook …’ Dus de toolkit maakt onbewuste kennis bewust en biedt de gebruikers eyeopeners. We hebben ook alternatieve lesvormen ontwikkeld en de mogelijkheid gecreëerd om te differentiëren in tempo en (competentie) niveau. Je kunt de toolkit flexibel toepassen.”

Cocreatie

De toolkit is gemaakt op initiatief van Martijn van der Ent, Petra Siemonsma en Anne Kruijsen, net als Petra onderzoeker van het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg van de Hogeschool Leiden. De onderzoekers werkten bij de ontwikkeling van de toolkit nauw samen met docenten, onderzoekers en professionals van zorgopleidingen en paramedici van o.a. Basalt Den Haag. Basalt is een medisch-specialistisch revalidatiecentrum, dat innovatieve zorgtechnologie inzet bij de behandeling van patiënten. 

Animo is groot

De eerste signalen wijzen erop dat de animo voor de toolkit groot is. Petra: “We hopen dat zo veel mogelijk mensen binnen zorgopleidingen en in de zorgpraktijk ermee aan de slag gaan. Als je de toolkit gebruikt, zul je merken dat je je reguliere zorgtaken ook goed mét zorgtechnologie kunt uitvoeren en dat de patiënt er prima mee uit de voeten kan.”

Download de Toolkit E-Health Zorgtechnologie integreren in het klinisch redeneren van (toekomstige) zorgprofessionals (pdf).