Een lokale toekomst voor plastic afval

Hoe kun je lokaal ingezameld plastic gebruiken om nieuwe producten van te maken, die je dan weer in de wijk kunt verkopen? In de Beta Factory op onze locatie in Delft, wordt gewerkt aan een machine die precies dat mogelijk maakt. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen binnenkort met het apparaat van melkpakken en andere plastic afval platen persen, die ter plekke gebruikt kunnen worden voor allerlei producten; van fietskratje tot stoelzitting. “Het moeten wel nuttige producten zijn”, zegt Jenna Coward, drijvende kracht achter de realisatie van het apparaat. “Geen onnodige sleutelhangers of oorbellen die je na een paar keer weggooit. We willen dat dingen zo lang mogelijk meegaan en zo goed mogelijk gebruikt worden.”

De Zuid-Afrikaanse Jenna was een paar jaar geleden op zoek naar een projectmatig ingerichte en betaalbare ingenieursopleiding in een land waar serieus gewerkt wordt aan duurzaamheid en circulariteit. Thema’s naar haar hart. Het werd Nederland en het werd De Haagse. “Zuid-Afrika is een land vol enorme uitdagingen, wicked problems. Het onderwijs is daar voor een belangrijk deel op afgestemd. Je leert in Zuid-Afrika, is mijn ervaring, om heel oplossingsgericht te denken. De opzet van de studie industrial design, deels in Den Haag en deels hier in Delft bij de Sustainable Manufacturing Research Group, sloot daar voor mij goed op aan.” 

Bijzonder project

Nadat ze haar studie succesvol had afgerond met een project rondom de productie van ‘funky’ fietskratjes, gemaakt van gerecycled plastic, vroeg Satish Kumar Beella, haar afstudeerbegeleider, of ze niet op De Haagse wilde komen werken aan een bijzonder project. “Een belangrijke basis voor gerecyclede plastic producten zijn plastic platen waar je vervolgens allerlei vormen uit kunt snijden. Deze platen zijn echter heel groot en als kleine lokale gebruiker moet je ook altijd meerdere platen tegelijkertijd afnemen bij de fabriek. Daarom ontstond hier op de hogeschool het idee: zouden we niet een machine kunnen bouwen die kleinere platen maakt, gevoed door plastic afval dat we lokaal inzamelen?” 

De machine wordt gebouwd voor Stichting Stunt, een sociale onderneming in Delft die producten van restmaterialen maakt voor (zakelijke) opdrachtgevers. Vrijwilligers en mensen die een leerwerktraject volgen bij Stunt zien afval niet als afval, maar als grondstof waar nieuwe producten mee gemaakt kunnen worden. Zoals de fietskratten van Jenna. “In onze werkplaats hebben we met zijn allen aan deze machine gewerkt. Collega’s die helpen met laswerk of meedachten over praktische oplossingen. Ik ben geen mechanical engineer, dus ik leer hier zelf ook weer enorm veel van. Onze werkplaatscoördinator Wouter Nederlof was ook van onschatbare waarde in het project. Van het lassen en uitsnijden van onderdelen tot tips over hoe ik het apparaat zou moeten schilderen, we konden altijd bij hem terecht.” Oskar Imiolek, die tegelijkertijd met Jenna bezig was met de afronding van zijn master op de campus in Delft, ondersteunde het project met zijn kennis van de elektrische onderdelen.

Inmiddels wordt er ook gewerkt aan een tweede machine, voor de Kringloopwinkel Den Haag. Stap daarna is het handboek hoe de machine te bouwen ook open source aan te bieden aan iedere kringloopwinkel, werkervaringsplek of andere organisatie die met lokaal gerecycled plastic aan de slag wil. “We hebben dankbaar gebruik gemaakt van het Precious Plastic netwerk, waarin wereldwijd mensen meedenken en -werken aan hoe een recycling machine eruit moet zien. Nu kunnen we zelf bijdragen aan open source platforms.”

Studenten duurzaam betrekken

Daarmee is het project niet afgerond. “Ik wil er graag voor zorgen dat onze studenten duurzaam aangesloten blijven bij dit recyclingproces. Bijvoorbeeld als ontwerper van nieuwe producten waarvoor kleinschalige productie handig is. Ook kunnen studenten dankzij de machine makkelijker prototypes van plastic maken. In plaats van een theoretische exercitie kun je nu echt praktisch een product van plastic in elkaar zetten en testen. Studenten van de sustainable sports minor kwamen hier recent langs en zij kunnen nu een prototype van een skateboard bouwen van gerecycled plastic of andere sportproducten die van gerecycled plastic gemaakt kunnen worden. Dat geeft een veel beter beeld van welke uitdagingen een product heeft. Ook betrekken we business studenten bij het vermarkten van producten en het identificeren van nieuwe markten.”

Jenna vervolgt: “Met de machine kunnen we ook lesprogramma’s voor de basisschool opzetten en daar kunnen we dan weer PABO studenten bij betrekken. Kinderen kunnen nu zien hoe het recyclen van plastic afval gaat en wat je er allemaal mee kunt, een belangrijke les voor de volgende generatie. Die workshops kun je natuurlijk ook voor andere generaties organiseren. Recycling gaat dan echt leven.” Jenna werkt samen met het Green Office van De Haagse om studenten te bereiken en interesseren voor het werken met de machine en het ontwikkelen van nieuwe producten.

De Assisted Repair Corner

En Jenna’s aanstekelijk enthousiasme voor duurzaamheid houdt niet op met het afleveren van de machines. Het volgende project dient zich inmiddels alweer aan: de Assisted Repair Corner. “Een plek in het gebouw waar collega’s en studenten geholpen worden met het repareren van spullen. We willen met deze kruising van een werkplaats en een servicedesk fixofobia tegengaan, repareren is in veel gevallen mogelijk, we willen reparatie in ieder geval meer toegankelijk maken als een optie voor iedereen.” De Repair Corner is ook een plek waar onderzoekers van De Haagse onderzoek kunnen doen naar wat mensen tegenhoudt en motiveert bij het repareren van dingen. “De mentaliteit hier op school motiveert me echt”, zegt Jenna. “Werken aan praktisch realiseerbare duurzaamheidsinitiatieven, daarvoor kwam ik hier naartoe en dat is precies wat ik aan het doen ben. Stapje voor stapje maken we de wereld een stukje duurzamer.”

Dit project is mogelijk gemaakt door de Sustainable Manufacturing Research Group, geleid door collega Jenny Coenen. De onderzoeksgroep biedt studenten en net afgestudeerden de mogelijkheid om hun onderzoeksvaardigheden te ontwikkelen en praktische ervaring op te doen op het gebied van circulair produceren.