Waarom revalidatieteams een bewegingstechnoloog willen

Bonita Janse werkt als bewegingstechnoloog bij Basalt Revalidatie. Daarvoor was ze student aan de opleiding Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool. Haar rol van bewegingstechnoloog in een behandelteam van een revalidatiecentrum is uniek maar ontzettend waardevol. ‘De mogelijkheden van technologie worden tijdens revalidatie nog niet optimaal ingezet. Dat is jammer omdat er tal van mogelijkheden zijn om de kwaliteit van revalidatie naar een hoger niveau te tillen’, aldus Bonita.  

Van bewegingstechnologie naar een revalidatiecentrum

In 2023 studeerde Bonita af van de opleiding Mens en Techniek | Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool. Deze opleiding gaat over het samenspel van mens en machine. Studenten aan deze opleiding leren onderzoeken, ontwikkelen en adviseren; bijvoorbeeld over een kunstarm, rolstoel of een dynamisch zwempak. Bonita focuste zich tijdens haar afstudeerstage bij Revalidatiecentrum Basalt op de inzet van gamen bij revalidatie van kinderen en jongeren (daarover later meer). Ondertussen heeft ze binnen het revalidatiecentrum stappen gezet en is ze onderdeel van een behandelteam als bewegingstechnoloog en adviseur innovatie. Een bewegingstechnoloog zoekt mogelijkheden bij en oplossingen voor beweegproblemen van mensen. In Bonitas geval gaat dat om de revalidatie van (jonge) kinderen.

De revalidatie van kinderen

Bij Revalidatiecentrum Basalt worden kinderen en jongeren behandeld tussen 0 en 24 jaar. Voor kinderen is het heel belangrijk om mee te kunnen komen met leeftijdsgenoten. Ze leren en groeien volop. De best mogelijke behandeling op jonge leeftijd heeft daarom vergaande gevolgen voor de rest van het leven.  

Bonita haalt een voorbeeld aan waarin dat duidelijk wordt. Ze behandelde een meisje van zestien jaar die eindexamen moest gaan doen. Tot dan toe had dit meisje op school altijd toetsen kunnen maken met multiple-choice antwoordmogelijkheid (gesloten vragen). Maar om een Nederlands eindexamen te halen is dat niet genoeg. Er was een work around bedacht om dit meisje te helpen waarin de technologie niet optimaal benut werd. ‘De technologie op dit vlak is al ver genoeg, dus we hadden dit meisje al op veel jongere leeftijd kunnen helpen met schrijven. Dus in plaats van een omweg te verzinnen, had een behandeling met technologie dit meisje kunnen helpen ook open vragen te kunnen beantwoorden’, aldus Bonita. Omdat schrijven voor dit meisje motorisch geen optie is, had er gekeken kunnen worden naar aangepaste bediening zoals externe knoppen en/of oogbesturing.

Gamen positief inzetten

Voor behandelingen met technologie, zijn games goed in te zetten. Echter, bij veel mensen roept gamen geen positieve associaties op. Sommige games zouden verslavend of gewelddadig zijn en zorgen ervoor dat kinderen veel te lange schermtijd hebben op een dag. De vooroordelen daargelaten, kunnen games ook veel positiefs brengen. Om games in te zetten tijdens een revalidatieproces, moet je out of the box kunnen denken. Want hoe zet je een spel in om een kind met beperking te helpen? En hoe kun je kinderen weer aan het gamen krijgen? Dit is niet alleen belangrijk voor het sociale aspect (denk aan online vriendschappen sluiten), maar ook voor het dingen kunnen doen en beleven die normaal niet kunnen (bijvoorbeeld voetballen in FIFA).

Enerzijds wordt gaming in de revalidatie gebruikt als middel. Bonita vertelt dat het waardevol is om die denkstap te maken, want technologie inzetten om bijvoorbeeld een kind met beperkte handfunctie wel een iPad te kunnen laten bedienen. Je geeft dit kind niet alleen de mogelijkheid om (educatieve) spellen te doen, maar het kind kan tegelijkertijd ook werken aan motorische skills. De (educatieve) spellen die worden ingezet tijdens een behandeling kunnen een kind stimuleren om hun aangedane hand juist wel te gebruiken.  

Naast deze aanpassingen om een iPad te gebruiken, zijn er tal van andere technologische oplossingen op de markt. Bonita vertelt over lampjes die aangaan als je in de buurt komt (smartclips) en daarmee beweging stimuleren. Maar er zijn ook een soort grote wattenstaven op de markt, die muziek maken als je ze aanraakt (Moofie). Altijd draait het om de vraag: welke spellen kan een kind wél doen door technologie?  

Enerzijds wordt gaming binnen de revalidatie dus gebruikt als middel om bepaalde dingen te oefenen. Anderzijds is gamen een doel op zich, waarbij kinderen die normaalgesproken worden belemmerd om te gamen ook mee kunnen doen.

De rol van een bewegingstechnoloog

Het is aan Bonita om deze link te leggen tussen technologie en een behandeltraject (van een kind). Door de opgedane kennis tijdens haar studie, maar ook door het in contact staan met leveranciers blijft ze op de hoogte van de laatste (technologische) trends. Normaalgesproken werken bewegingstechnologen wel in een revalidatiecentrum bij bijvoorbeeld de revalidatietechniek, maar niet in het behandelteam. Een behandelteam bestaat uit een arts, ergotherapeut, logopedist en andere gespecialiseerde behandelaars. Zij hebben allemaal hun eigen expertise en zorgen ervoor dat de revalidatie optimaal verloopt. Bij Basalt Revalidatie is het uniek dat de bewegingstechnoloog onderdeel uitmaakt van het behandelteam en altijd samen met een behandelaar het ondersteuningstraject opstart. Daarmee bieden ze een multidisciplinaire behandeling. Vanwege hun positieve ervaringen probeert Basalt andere teams in Nederland te inspireren.  

Houd de zorg bemensbaar en maak onderwijs geschikt voor de praktijk

Wanneer meer behandelteams in Nederland gebruik zouden maken van technologie in de behandeling, worden niet alleen de behandelingen beter en gevarieerder. Het zou ook bijdragen aan de grote tekorten in de zorg van personeel, geld en tijd.  

Om bij te dragen aan de oplossing is De Haagse Hogeschool, via de opleiding Mens en Techniek | Bewegingstechnologie en lectoraat Revalidatie & Technologie voortdurend in gesprek met de beroepspraktijk. Studenten juist opleiden voor de toekomst die hen te wachten staat, is ontzettend belangrijk. Er is daarom veel aandacht voor het afstemmen van het onderwijs en de arbeidsmarkt. Het curriculum wordt gemoderniseerd en skills die studenten aanleren worden beoordeeld op de skills die een professional nodig heeft.  

Met haar unieke positie - als niet-zorg professional in een behandelteam – probeert Bonita ook haar steentje bij te dragen. Zij en haar collega’s zetten zich in om anderen te (blijven) inspireren.