Actief leeromgevingen creëren: ‘Met alleen kennis stampen komen studenten er niet’

In deze serie richten we de spotlight op docent-onderzoekers die onderzoek en onderwijs dichter bij elkaar brengen. Rachel Kuijlenburg doet dat wel heel letterlijk. Zij was één van de drijvende krachten achter het living lab dat sinds 2020 middenin het gebouw van De Haagse Hogeschool is gevestigd. Hier verzamelen sensoren data over het gebruik van de klaslokalen en andere ruimtes, en doen studenten onderzoek doen naar gegevens die ze zelf produceren! Rachel: “Het kost veel tijd en moeite om zoiets voor elkaar te krijgen, maar als je doorzet is er veel mogelijk.”

Rachel studeerde ooit toegepaste huishoudwetenschappen (nu Facilitair Management) aan De Haagse Hogeschool. Na wat omzwervingen kwam ze bij de opleiding terug als docent. “In 2012 ging ik voor het eerst onderzoek doen, een klein project in een kleine gevangenis. Dat is in de loop der jaren uitgegroeid tot een hechte samenwerking met de Dienst Justitiële Inrichtingen. Hele cohorten studenten onderzoeken nu hoe het gevangeniswezen kan verduurzamen. Het begon met een onderzoek naar slim afval scheiden en dat breidde als vanzelf uit naar onderzoek rondom inkoop. Alles wat nu afval is, is immers ooit ingekocht. Studenten gaan op excursie in gevangenissen, praten met facility managers en analyseren data. Dankzij hun onderzoek ontstonden er de afgelopen jaren veel nieuwe inzichten binnen de muren.”

Onderzoek dicht bij huis

Een aantal jaar terug ontstond het idee om ook onderzoek dichter bij huis te faciliteren. Rachel: “Dankzij een financiering van de Stichting Laan van Meerdervoort konden we voor 50.000 euro sensoren plaatsen in ons hogeschoolgebouw. Die meten op welke manier er gebruik wordt gemaakt van de ruimtes en hoe we de bedrijfsvoering daarop kunnen aanpassen. In een klaslokaal waar structureel op vrijdagmiddag niemand zit, hoeft bijvoorbeeld geen licht en verwarming aan. Maar studenten gebruiken de data ook om te begrijpen hoe mensen zich in een ruimte gedragen. Bij welke temperatuur gaat er meestal een raam open? Of heeft dat met andere factoren te maken? En naast dit soort onderzoek kijken ze ook: welke sensoren hebben misschien toch minder nut dan we dachten? Ook dat zijn bruikbare gegevens voor de praktijk.”

Nieuwsgierig zijn en kansen creëren

Inmiddels doen ook studenten van andere opleidingen onderzoek in het living lab en lopen er gesprekken met het Mondriaan College om mbo’ers aan te trekken. “Mijn collega’s en ik steken veel energie in het organiseren van dit soort leeromgevingen”, vertelt Rachel. “Persoonlijk doe ik dat omdat ik er heilig van ben overtuigd dat praktijkonderzoek de wereld beter maakt. De technologie verandert zó snel, dat we niet anders kunnen dan studenten skills aanleren. Want met kennis stampen komen ze er niet in de nieuwe wereld. Van ons als docenten vraagt deze manier van werken dat we gewoon nieuwsgierig zijn. Spelenderwijs kijken waar het naartoe gaat, daarop inspelen en kansen creëren. En natuurlijk accepteren dat hick-ups er nu eenmaal bij horen. Die sensoren hingen bijvoorbeeld niet van de ene op de andere dag in de hogeschool. Maar nu wel, en daar gaat het om!”