Betekenisvol vrijwilligerswerk bij topsport

Onderzoekers van lectoraat Impact of Sport (van Centre of Expertise Health Innovation) deden in 2024 onderzoek op het EK Beachvolleybal. Dit onderzoek is onderdeel van het MOVES-onderzoeksproject en  richtte zich specifiek op de groep vrijwilligers die betrokken was bij het EK Beachvolleybal 2024. Onderzoekers Wesley, Cem en Koen waren vooral geïnteresseerd in de drijfveer van deze vrijwilligers. Wat maakt dat ze zich willen inzetten voor de sport? En wat betekent hun bijdrage voor hen? 

Vrijwilligers met passie voor sport en gemeenschap 

Wat blijkt: de overgrote meerderheid van de vrijwilligers (79%) doet mee vanwege hun liefde voor de sport en het plezier in sociale contacten. Driekwart van hen geeft aan dat het fijn is om ergens aan bij te dragen. Ook maatschappelijke betrokkenheid (52%) en sportliefde (50%) spelen een belangrijke rol in hun motivatie. 

Wesley vertelt: "Vrijwilligerswerk bij topsportevenementen levert niet alleen de maatschappij, maar ook de vrijwilliger zelf veel op"

Persoonlijke en sociale betekenis 

Het onderzoek keek verder dan alleen motivatie. De vrijwilligers werd ook gevraagd wat het evenement hen persoonlijk heeft opgeleverd. Opvallend is dat 94% zich nuttig voelt door het werk dat ze doen en 85% zich gewaardeerd. Dit wijst op een sterke persoonlijke betekenis. Vrijwilligers voelen zich onderdeel van een groter geheel: 79% ervaart een gevoel van verbondenheid en 67% heeft als gevolg van het evenement meer contact met anderen. Deze contacten zijn vaak kortstondig, maar dragen wel bij aan het gevoel van welzijn. 

Daarnaast leren vrijwilligers ook op individueel vlak. Ruim 70% geeft aan nieuwe dingen te leren, en meer dan de helft leert zichzelf beter kennen – inclusief sterke en zwakke punten. Toch blijkt deze ontwikkeling zelden direct invloed te hebben op hun carrièrekansen. 

Trots op Nederland en haar sporters 

Een andere opvallende uitkomst is de grote mate van trots onder de vrijwilligers. Maar liefst 97% is trots dat het EK Beachvolleybal in Nederland heeft plaatsgevonden. Ook spreekt 84% van trots op de prestaties van de Nederlandse atleten. Het gevoel deel uit te maken van een nationaal evenement met internationale allure, draagt duidelijk bij aan het enthousiasme van de vrijwilligers. 

Betekenis voor de toekomst van sportevenementen 

Dit onderzoek is onderdeel van een bredere programma genaamd MOVES, waarin de maatschappelijke waarde van topsportevenementen structureel wordt onderzocht. Volgens de onderzoekers biedt deze aanpak waardevolle inzichten die verder reiken dan één evenement. 

Daar ligt ook de wens voor vervolgonderzoek. Wesley vertelt: “De groep vrijwilligers is behoorlijk homogeen, waarbij bijna iedereen al eerder ervaring heeft met het doen van vrijwilligerswerk. Hoe kunnen we mensen uit andere sociale groepen inspireren tot het doen van vrijwilligerswerk?” Het beantwoorden van die vraag kan bijdragen aan een bredere, inclusievere vrijwilligersbasis in de toekomst. 

Door vergelijkbare studies uit te voeren bij andere evenementen, zoals de Amstel Gold Race, de FBK Games en toekomstige EK’s en WK’s, willen de onderzoekers trends ontdekken in motivatie, impact en betekenis van vrijwilligerswerk. Uiteindelijk kan dit bijdragen aan beleid dat de waarde van sportevenementen voor vrijwilligers én maatschappij vergroot. 

Onderzoeksteam: Koen Breedveld, Wesley van den Breul, Cem Tinaz 
Partners: De Haagse Hogeschool, Hogeschool Arnhem en Nijmegen, Universiteit Utrecht, Mulier Instituut 
Opdrachtgever: ZonMw 
Meer informatie: MOVES-onderzoeksproject en de onderzoekrapportage