Bouw met lector dr. Rizal Sebastian aan slimme, inclusieve steden

Als we érgens grote verschillen kunnen maken op het gebied van duurzaamheid, is het wel in onze steden. En dr. Rizal Sebastian, de nieuwe lector Future Urban Systems, is vastberaden een flinke slag te slaan. “We streven naar leefbare, klimaatneutrale en productieve steden. Plekken waar we ons thuis kunnen voelen en waar we werken aan welzijn en welvaart. Maar dan wel volgens de principes van circulaire economie, zonder de natuur te schaden. Als lector Future Urban Systems heb ik me volledig gecommitteerd aan deze missie. En ik ben dankbaar voor iedereen met wie ik daaraan mag werken. So, are you with me? Well then, let’s go!”

Hoe zorg je als lokale energiecoöperatie voor een systeem dat werkt? Hoe maak je een living lab van je stad? En welke software kun je gebruiken om digitale toekomstscenario’s uit te werken? Dat werd duidelijk op 13 april, de dag van Rizals intreerede. Verschillende samenwerkingspartners van het lectoraat hadden kwartier gemaakt in het Atrium van De Haagse Hogeschool, om genodigden te inspireren tijdens een innovatiemarktplaats. Bezoekers konden met een VR-bril op ervaren hoe je de toekomst bouwt, of voelen hoe dik biobased isolatiemateriaal is van gerecyclede kleding. De aanwezigen maakten niet alleen kennis met allerlei innovatieve producten en diensten, maar vooral ook met elkaar. Want als er één ding duidelijk werd deze dag, was het wel de impact van samenwerken. 

Missiestad Den Haag

Voorafgaand aan de intreerede van Rizal, schetsten verschillende sprekers de context van het nieuwe lectoraat. Jacobine de Zwaan van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) legde uit hoe in Europa en Nederland al gewerkt wordt aan duurzame en slimme steden. Martijn van Stam en Tijn Kuyper van de gemeente Den Haag schetsten hoe dat in de Hofstad gebeurt. “Den Haag is een van de 100 Europese missiesteden die in 2030 volledig klimaatneutraal zullen zijn. Om dat doel te bereiken, werkt Den Haag samen met de andere missiesteden, ministeries, de RVO, het MKB, belangenorganisaties, bewoners en uiteraard de kennisinstellingen”, vertelde Martijn. Tijn vulde aan: “We testen allerlei digitale innovaties die ons gaan helpen bij deze opgave, onder meer in het living lab Scheveningen. De kennis die we daar opdoen, bijvoorbeeld met een lokaal energienet, kunnen we gebruiken in andere delen van de stad. Daar hebben we de hulp van de kennisinstellingen bij nodig. We hebben al veel gewerkt met De Haagse en ik kijk er naar uit om met Rizal verder te gaan!”

Groen, digitaal én inclusief

Samenwerken is wel aan Rizal besteed. Dat blijkt alleen al uit het feit dat hij binnen zijn functie als lector ook werkt als senior adviseur digitalisering bij het team Duurzaam Bouwen van de RVO, en optreedt als wetenschappelijk expert voor de EU. Maar het blijkt vooral uit zijn onderzoeksvisie. “De Europese Commissie stimuleert de Twin Transition, die staat voor: groen en digitaal”, vertelde hij tijdens zijn intreerede. “Bij het lectoraat maken wij daar een Triple Transition van: groen, digitaal en inclusief. Want we willen niet zomaar slimme steden bouwen, maar slimme steden voor ménsen. Plekken waar mensen in harmonie kunnen leven met elkaar, met de natuur, en in een gezond economisch klimaat. Samenwerken met de gebruikers van de stad is dus van groot belang. We willen dat de stad zich kan aanpassen aan hun steeds veranderende behoeften. Door interacties te creëren tussen mens en technologie, wordt het mogelijk dat de stad zich afstemt op zijn bewoners.” 

Digitalisering is voor iedereen

Naast het creëren van meer inclusiviteit, gaan digitale oplossingen ook helpen de gebouw-, infra-, water-, energie- en mobiliteitssystemen met elkaar te verbinden, vertelde Rizal. “En om slimme gebouwen te realiseren die zichzelf optimaliseren”, vulde hij aan. “Wij zien digitalisering niet als iets van de toekomst. En ook niet als iets alleen voor experts. Wij zien digitalisering als key enabler voor iedereen om duurzaamheidsdoelen te bereiken. En er zijn al genoeg voorbeelden van hoe dat kan werken, bijvoorbeeld in de bouw. Zo doen huiseigenaren al online analyses van mogelijke verduurzaming van hun huis op VerbeterJeHuis.nl. En op de kennismarkt is te zien hoe buurtbewoners met een serious game hun wijk opnieuw kunnen vormgeven. Want om bijvoorbeeld hittestress in de steden te voorkomen, is het belangrijk dat er veel meer plaats komt voor groen in de straten. Het werken met artificial intelligence, digital twins en immersive reality biedt ook veel mogelijkheden voor kleinere ondernemers in de bouw. Zo zien zij gemakkelijk en snel welke oplossingen er zijn voor duurzame renovatie.” 

Speciale aandacht voor bouw

De bouw, en dan specifiek circulaire bouw, is een belangrijk aandachtsgebied van het lectoraat. Daarbij spelen drie elementen, gaf Rizal aan. “We moeten slim omgaan met secundaire materialen enerzijds, en anderzijds kijken naar biobased materialen”, schetste hij. “En bij het vervoeren van die circulaire bouwmaterialen, moeten we natuurlijk ook zorgen voor zo min mogelijk uitstoot. Binnen het lectoraat werken we aan onderzoek om zo veel mogelijk impact in de bouwwereld te bewerkstelligen. Zo hebben we bijvoorbeeld een plan opgesteld voor een haalbaarheidsstudie naar een volledig circulaire campus in het Westland. En met het Haagse gebied Binckhorst als living lab, willen we onderzoek doen naar herbruikbare materialen in bestaande gebouwen en stedelijke infrastructuur. Denk aan digitale technieken om het type en de kwaliteit van materialen in een muur te achterhalen.” 

Het draait om mensen

Naast circulaire bouw zijn klimaatadaptatie en de energietransitie belangrijke focusgebieden voor het onderzoek. Voor dat laatste thema rondden Rizal en zijn collega’s bijvoorbeeld net een studie af over het vertrouwen dat nodig is binnen lokale energiecoöperaties. “Het menselijke aspect is belangrijk in al het werk van het lectoraat”, benadrukte Rizal nogmaals. “Het gaat om de inhoud, maar ook zeker om een prettige samenwerking. Daarom wil ik mijn mooie kenniskring én fantastische studenten extra in het zonnetje zetten. Dankzij hen hebben we al een zeer vruchtbaar jaar achter de rug en heb ik alle vertrouwen in de toekomst.”
 

Over Rizal 

Rizal Sebastian is sinds 1 mei 2022 lector Future Urban Systems bij de faculteit Technologie, Innovatie & Samenleving van De Haagse Hogeschool. Hij studeerde architectuur en bouwtechnologie in Bandung (Indonesië) en deed een master bouwmanagement in Londen (Engeland). De afgelopen 23 jaar combineerde hij onderzoek met praktijk. In 2007 promoveerde hij aan de TU Delft met een proefschrift over het integrale ontwerpproces. In een groot aantal nationale en internationale innovatieprojecten bouwde hij kennis en ervaring op in de ontwikkeling en toepassing van digitale technologieën voor slimme steden en een duurzame gebouwde omgeving.