Docenttraineeprogramma van De Haagse is een bewezen succesformule

‘Juist het groepsproces in het programma is zo belangrijk’ 

Het docenttraineeprogramma van De Haagse Hogeschool is een bewezen succesformule. Het concept om toe te groeien naar een gediplomeerd docentschap trekt steeds nieuwe mensen aan. Jelle van Barneveld en Sanne van Veldhoven zijn beiden in 2021 begonnen. Zij zijn positief over de opzet maar zien ook een belangrijk verbeterpunt. 

Sanne van Veldhoven gaf als senior praktijkinstructeur bij de opleiding Huidtherapie praktijklessen aan studenten. “Ik werd enthousiast als ik dingen uit kon leggen. Als ik dat zo leuk vond, waarom werd ik dan geen docent? Mijn collega’s hebben mij toen gewezen op het docenttraineeprogramma van De Haagse. Ik heb me daarin verdiept en zag dit programma als een ideale opstap naar een docentschap. Zeker omdat je in het begin mag proeven en meekijken. Ik heb in het eerste jaar al heel veel geleerd over lesgeven. Daar werd ik blij van.” 

Ontdekken en proeven 

Jelle van Barneveld werd in 2020 student-assistent bij de opleiding HBO-ICT. “Terwijl ik met de studenten bezig was, dacht ik – net als Sanne – hoe mooi het zou zijn als ik docent zou kunnen worden. Ook bij mij was het een collega-docent die me wees op het docenttraineeprogramma. We behoren samen tot de groep die in 2021 is begonnen.” 

Ik heb de afgelopen twee jaar alle vertrouwen gekregen van mijn collega’s

Als trainees doen Jelle en Sanne hetzelfde als hun collega-docenten: lesgeven, toetsen afnemen, onderwijs ontwikkelen. Sanne: “Na de eerste maanden van ontdekken en proeven ben ik gewoon opgenomen in het docententeam. Daar draai ik nu volledig in mee. Normaal kijk ik graag de kat uit de boom. Het traineeprogramma gaf mij de ruimte om eerst te kijken hoe het werkt. Dat past dus prima bij mij. Ik heb de afgelopen twee jaar alle vertrouwen gekregen van mijn collega's.” 

Verbeterpunt 

Het drie jaar durende programma is een pilot waarin kandidaten met een bachelordiploma de kans krijgen om in het hbo aan de slag te gaan en om alle kwalificaties te behalen die nodig zijn voor een docentschap. Zo volgen zij verschillende modules, doen zij de Inclusivity Pathway Training, halen zij hun Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB) en hun Basiskwalificatie Examinering (BKE) en doen ze een masteropleiding. Om persoonlijke redenen heeft Jelle eerst de BDB en BKE gehaald, gecombineerd met lesgeven en de rest van het trainingsprogramma. Nu is hij net begonnen met de master Applied Datascience aan de Hogeschool Utrecht. Sanne is al in september 2022 begonnen met de master Evidence Based Practice in Health Care aan de Universiteit van Amsterdam.   

Ik heb geleerd veel meer in interactie met de studenten les te geven

Jelle: “Docent-trainees die beginnen aan hun master moeten soms traineebijeenkomsten overslaan. Ze hebben daarvoor gewoon te weinig tijd.” Sanne: “Dat klopt. In het eerste jaar heb ik de BKE en deels de BDB gehaald. Ik heb toen veel workshops en trainingen kunnen volgen. In het tweede jaar kwam de master erbij. Dat is te veel. Daardoor heb ik jammer genoeg traineebijeenkomsten over moeten slaan. En dat terwijl het groepsproces in het docenttraineeprogramma juist zo belangrijk is. Iedere docent-trainee komt weer uit een andere opleiding. Jelle komt van HBO-ICT, ik van Huidtherapie. Dat zijn opleidingen met weinig raakvlakken. Maar daar leer je juist veel van. Jelle lost dingen anders op dan ik. Met je eigen collega’s is dat totaal anders. Binnen één opleiding kijk je toch min of meer allemaal dezelfde kant op.” 

Over de studiebelasting hebben de docent-trainees gesproken met hun begeleiders. Sanne: “Inclusief de master duurt het programma nu drie jaar. Dat kun je terugbrengen tot één à anderhalf jaar als de docent-trainees na dit programma hun master gaan volgen. Dat hebben we bij de begeleiders aangegeven.” 

Het traineeprogramma is daarop aangepast. Bij de start van de masteropleiding worden minder frequent traineebijeenkomsten gehouden, zodat er een gezonde balans komt tussen privé, werk en traineeship.   

Perspectieven 

De afgelopen twee jaar hebben de docent-trainees veel geleerd. Sanne: “Ik weet nog dat ik helemaal aan het begin een les moest voorbereiden om die aan een klas te geven. Ik was vooral aan het zenden, alsof ik een PowerPointpresentatie gaf. Toen er vragen van de studenten kwamen, werd ik zenuwachtig: ik moest vooral mijn presentatie afmaken! Ik heb geleerd veel meer in interactie met de studenten les te geven. En verder leer je alles wat bij het docentschap hoort.”  

Natuurlijk wil je als docent alles goed doen. Ik heb geleerd dat het niet erg is om fouten te maken

Jelle: “Als docent zien sommigen jou als de expert. Natuurlijk wil je als docent alles goed doen. Ik heb geleerd dat het niet erg is om fouten te maken. Toen ik begon met het traineeprogramma had ik het idee: ik ga dit vak op die manier geven en de studenten moeten het dan maar begrijpen. Door heel veel met collega's en met studenten te sparren, heb ik doorgekregen dat iedereen op z'n eigen manier leert en kennis overdraagt. Er zijn dus verschillende perspectieven. Nu kan ik in mijn hoofd die verschillende perspectieven naast elkaar zetten en met die input mijn eigen lessen verbeteren.”  

Over vijf jaar 

Op de vraag waar zij over vijf jaar staan in hun professionele ontwikkeling, antwoorden beiden dat zij dan docent op De Haagse zijn. Sanne: “We zijn bij Huidtherapie bezig met de ontwikkeling van nieuw onderwijs en met onderzoek doen. Ik hoop dat over vijf jaar – naast lesgeven – ook die facetten mijn werkweek zullen bepalen. Ik zie mijzelf niet zozeer als een coach. Wel sta ik open voor de inbreng van studenten. Ik geef nu les aan deeltijdstudenten. Die weten op sommige gebieden al meer dan jij als docent. Dan bedenk je samen met de studenten een passend antwoord op het probleem dat aan de orde is. Dat is de manier van lesgeven die bij mij past.” 

Het is een ambitie van Jelle om het onderwijs in datascience meer body te geven bij HBO-ICT. “Dat is wel een beetje mijn ding. Ik vind dat een ICT’er altijd wat van datascience moet weten, ongeacht de differentiatie die hij of zij heeft gekozen. Over vijf jaar hoop ik dat we met dat meerjarenproject mooie dingen hebben gerealiseerd.”  

Tools om je te ontplooien 

Beiden hebben geen moment spijt gehad dat zij het docenttraineeprogramma zijn gaan volgen als opstap naar een gediplomeerd docentschap. Jelle: “Als ik ergens hulp bij nodig heb, kan ik dat altijd aan iemand vragen. Er is altijd wel iemand bereid om mee te denken.” Sanne vindt het belangrijk om bij zo’n keuze vooral je hart te volgen. “Doe waar je blij van wordt. Binnen de opleiding is er altijd wel de ruimte om te kijken waar jij gelukkig van wordt. Het docenttraineeprogramma geeft je veel tools waarmee jij je helemaal kunt ontplooien binnen jouw opleiding.”