Docenttrainees presenteren hun verwonder-opdracht

‘Deze groep toont op een volwassen manier eigenaarschap’ 

Beginnende jonge docenten een mooie start aanbieden. Met dit doel voor ogen organiseert The Hague Center for Teaching & Learning sinds 2020 een docenttraineeprogramma. Aan de groep die in januari is begonnen, gaf collegevoorzitter Elisabeth Minnemann een verwonderopdracht mee. Op maandag 13 maart kwam de groep met een presentatie, bezocht door veel belangstellenden. De jonge docenten kregen aan het einde de handen op elkaar. “Lang geleden dat ik zo’n goede presentatie heb bijgewoond,” zo verwoordde een van de aanwezigen wat velen zullen hebben gedacht.  

Waar kun je je over verwonderen als je nog heel groen je eerste stappen als docent zet op De Haagse Hogeschool? “Over het waterzebrapad buiten,” bekende Brenda Slagter, docenttrainee bij European Studies, die iedereen welkom heette. “Nu loop ik er gedachteloos overheen.” Verwondering was het centrale thema van de presentatie die de trainees hadden onderverdeeld in de thema’s ‘Ontvangst en samenwerking’ en ‘het Nieuwe Leren’. Over elk thema vertelden één of twee trainees wat hen daarin verwonderde. En na elk thema was er gelegenheid voor interactie.  

Bos bloemen 
Sietske van der Wal is docenttrainee bij de PABO. “Op mijn eerste dag werd ik door een collega welkom geheten met een bos bloemen. Nu is elke trainee warm ontvangen, maar sommigen wachten nog steeds op die bos bloemen. Bij De Haagse heerst een open sfeer en een fijne cultuur. Wel zien we grote verschillen tussen opleidingen. Om maar eens wat te noemen: bij HBO-ICT ben je als trainee vooral een coach. Bij HBO-V geef je les en kun je gevraagd worden mee te doen in een onderzoeksgroep. En bij Pedagogiek geef je vooral les. Het zou daarom goed zijn als opleidingen wat meer gaan samenwerken. Wanneer bijvoorbeeld HBO-ICT en PABO samen een project opzetten over de vraag hoe je ICT optimaal inzet in het basisonderwijs. Praten over samenwerking tussen opleidingen geeft verdieping en verbreding.” 

Jaloerse docenten 
Mohamed el Morabit, docenttrainee bij Bedrijfskunde, was verwonderd dat de jonge docenten alle ruimte kregen om zich te ontwikkelen, om met mededocenten te praten. “Dan hoor je verhalen over werkdruk. Over docenten die jaloers op ons zijn omdat zij ooit in het diepe gegooid zijn. Ik heb ervaren dat onderwijs nooit af is. Het is gelinkt aan de maatschappij en de actualiteit. Docenten hebben veel taken. Vanwege de hoge werkdruk is er weinig tijd om dingen te delen met collega’s. Dat gebeurt dan vooral tijdens vergaderingen, waardoor die weleens inefficiënt verlopen.” 

Samenwerken 
Elisabeth Minnemann, voorzitter College van Bestuur, maakt graag gebruik van de uitnodiging van Alisena Lali, docenttrainee bij HBO-ICT, om te reageren op de presentatie tot dusver. “Wat mij triggert, is het punt van samenwerken tussen de opleidingen. Dat moet gewoon zijn binnen De Haagse. Maar door de werkdruk blijft die samenwerking te veel achterwege. Kunnen jullie ons zeggen wat we kunnen doen om deze houding hogeschoolbreed te realiseren? Welke lessons learned, welke niches hebben jullie ontdekt?” Brenda Slagter kan haar nog geen antwoord geven, maar ziet in de vraag wel een uitnodiging. “Als iedereen dat zinvol vindt, willen wij ons best gaan buigen over deze vragen.”  

Verschillende aanwezigen komen vervolgens met ideeën: best practices verzamelen, efficiënter werken door samen te werken. “Laten wij hier de change agents worden die collega’s aanzetten om breder te kijken dan de eigen opleiding.” Een andere aanwezige: “Samenwerken is veel makkelijker dan wij vaak denken: je moet het gewoon gaan doen.” De presentatie heeft op dit punt duidelijk inspirerend gewerkt. 

Het Nieuwe Leren 
‘Het Nieuwe Leren’ is het tweede thema van de presentatie. De trainees waren er verwonderd over dat het Nieuwe Leren bij De Haagse nauwelijks een podium heeft gekregen, terwijl het bedrijfsleven het Nieuwe Werken breed heeft omarmd. Ouiam Bousnin, docenttrainee bij de opleiding Human Resource Management, vertelt hoe deze opleiding met het Stagepunt een best practice in handen heeft. “Daar ondersteunen studenten HRM medestudenten van alle opleidingen die te maken hebben gekregen met stagediscriminatie. Zij helpen hen met netwerken, taalachterstanden en solliciteren. Zo vergroten zij het bewustzijn dat studenten zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces. Om dat eigenaarschap te onderstrepen, zetten andere opleidingen talentminors in. Die kun je volgen als je heel betrokken bezig bent met je opleiding. Daarmee belonen deze opleidingen de intrinsieke motivatie van de studenten.” 

Schrikken vanwege lage opkomst 
Het Nieuwe Leren kan niet zonder een bijstelling van regels. Nu er veel meer kan, raken regels diffuser. Jacopo Valtulina, docenttrainee bij Bedrijfskunde, heeft zich daarover verbaasd. “Opleidingen zijn daarin niet consequent. Ik ben geschrokken van de lage opkomst van studenten in de lessen. Hoe ga je daarmee om? Hoe ga je om met studenten die hun smartphone belangrijker vinden dan de lesstof? Welk antwoord geef je aan een student die alle lessen wel online wil volgen? We vragen ons af of op deze punten niet veel meer concreet en consequent beleid nodig is.” 

Eigenaarschap verwachten 
Ook dit tweede thema roept veel discussie op. De oplossing die Technische Bedrijfskunde heeft gevonden, lijkt sterk aan te sluiten op het Nieuwe Leren. “Bij ons krijgen studenten veel vrijheid. Maar we verwachten ook eigenaarschap van hen. Komen ze niet naar de les, dan zorgen ze ervoor dat ze de opdrachten kunnen maken met kennisinput die ze op een andere manier hebben verworven. En anders vallen ze door de mand.” 

Elisabeth Minnemann: “We zijn druk bezig met de nieuwe onderwijsvisie. Daarin moet voor studenten duidelijk worden welke toegevoegde waarde het heeft dat zij naar ons toekomen. Waar ik benieuwd naar ben, is of deze problematiek ook speelt bij opleidingen die meer coachend bezig zijn.” Zij krijgt antwoord van HBO-ICT. “Bij ons worden studenten vooral gecoacht. Dat begint goed te werken.” 

Door hetzelfde proces 
Na de presentatie laat een glunderende Danielle Dersjant – samen met Dieuwke de Boer kartrekker van het traineeprogramma – weten blij te zijn met deze groep trainees. “Ik vind het geweldig hoe zij deze opdracht hebben opgepakt en de resultaten aan ons hebben gepresenteerd. Deze groep toont op een volwassen manier eigenaarschap over hun traineeprogramma.” 

De trainees Hannah van der Ham en Jacopo Valtulina nemen dat compliment lachend in ontvangst. Zij vertellen hoe snel deze groep een onderlinge band heeft gecreëerd. Hannah: “Alsof we elkaar al jarenlang kennen.” Jacopo: “Ik kom uit het bedrijfsleven. Daar laat je niet zo gauw het achterste van je tong zien. Maar ik heb nog nooit zo veel vragen aan mijzelf en anderen gesteld als in dit trainingsprogramma.” Hannah: “Als trainees zitten we allemaal bij andere opleidingen. Toch ga je door hetzelfde proces. Dat maakt het fijn om je ervaringen te delen.” 

Juiste balans vinden 
Als trainees hebben ze het nieuwe Instellingsplan bestudeerd en denken ze na over een nieuwe onderwijsvisie. Hannah verwoordt wat beiden daarover denken: “Als hogeschool ben je er voor de student. Dan is het mooi dat het onderzoek meer wordt geïntegreerd in het onderwijs. Dan wil je het liefst maatwerk leveren. Maar vroeg of laat stuit je altijd op de vraag naar de juiste balans tussen ambities en werkdruk. Het is de grote uitdaging voor alle docenten om die balans te vinden en vast te houden.”