Good practices van circulaire koplopers in de maakindustrie

Circulair produceren? Gewoon beginnen. En doe het niet alleen, maar ga in gesprek met klanten en partners in de keten. Dat is wat circulaire ondernemers andere ondernemers willen meegeven. Deze en andere resultaten komen voort uit SMITZH, dé smart manufacturing hub in Zuid-Holland. In deze samenwerking laat De Haagse Hogeschool het Zuid-Hollandse bedrijfsleven zien hoe alles wat hoort bij trends als Industry 4.0 en Smart Industry kan worden vertaald naar concrete resultaten op de werkvloer.

Een van die concrete uitkomsten is een meer circulaire bedrijfsvoering. Hoe kan digitalisering zorgen dat je producten langer gebruikt? Dat je efficiënter omgaat met grondstoffen? Dat je beter kunt recyclen? Onlangs presenteerde projectleider Sander Limonard, onderzoeker bij het kenniscentrum Digital Operations & Finance, tijdens een lunchlezing de eerste resultaten die in samenwerking met studenten en TNO zijn geproduceerd.

Effectief aan de slag

SMITZH staat voor Smart Manufacturing Industriële Toepassingen Zuid-Holland. Het is een breed consortium van onderzoeks- en opleidingsinstituten, bedrijfsleven en brancheorganisaties in de regio Zuid-Holland. De partners wijzen bedrijven op de mogelijkheden van digitalisering en maken hen wegwijs in de beschikbare tools, opleidingen en subsidies die er zijn om effectief aan de slag te gaan met smart manufacturing. Op het gebied van circulariteit zijn de beste voorbeelden verzameld op www.wegwijzercirculairemaakindustrie.nl. 

Draka: logistiek innovatief

De insteek van bedrijven is bijna nooit zuiver idealistisch. Er moeten wel echt financiële voordelen kleven aan slimmer omgaan met grondstoffen. Enthousiast geeft Sander Limonard drie businesscases voor circulariteit. “Kabelproducent Draka bijvoorbeeld levert kabels die om haspels heen zijn gewonden. Die haspels blijven na gebruik over en worden vaak weggegooid. Dit terwijl ze een bijna oneindige levensduur hebben. Draka heeft daarom een haspelretourservice in het leven geroepen: low-tech, maar logistiek innovatief. Via een QR-code op de Draka-website kan elk bedrijf zijn haspel retourneren naar de producent. Voor Draka is dit niet alleen interessant vanuit duurzaamheid. Het bedrijf wordt zo ook minder afhankelijk van leveranciers en heeft dus ook minder last van vertraging in de keten en van verhoogde grondstofprijzen. Dit is een argument dat we steeds vaker horen. Stijgende vervoerskosten en grondstoffenprijzen lijken op dit moment voor veel bedrijven de reden om na te denken over hergebruik van hun spullen.”

SEW Eurodrive: reparatie wordt remanufacturing

Nog een voorbeeld. SEW-Eurodrive uit Schiedam maakt aandrijfproducten. Sander: “De reparatieafdeling functioneerde niet, en aan de hand van de Lean Six Sigma-methode is toen gekeken wat beter kon. Wat bleek? Van ieder product is maar 5 procent aan slijtage onderhevig. Versleten aandrijvingen zijn dus relatief makkelijk om te bouwen tot machines die als nieuw functioneren. Reparatie is toen uitgebouwd tot remanufacturing: het reviseren van gebruikte aandrijvingen tot een product dat als nieuw in de markt kan worden gezet. Deze aandrijvingen verkopen ze nu tegen de helft van de nieuwprijs en met dezelfde garantie aan zowel bestaande als nieuwe klanten. Dit is een voorbeeld voor hoe elk maakbedrijf met een reparatieafdeling aan remanufacturing kan beginnen. In plaats van reparatie te zien als een kostenpost na de verkoop van een product, kun je deze kennis ook inzetten om producten en onderdelen een tweede commerciële leven ter geven.” 

Lely: langer leven voor melkrobot

De derde businesscase die Sander geeft, betreft Lely. “Dit bedrijf biedt een premium revisieprogramma aan boeren aan voor de melkrobot in hun assortiment, de Astronaut. Hierin wordt de melkrobot zo goed opgeknapt dat Lely er opnieuw fabrieksgarantie op wil geven. Ook kan de al gebruikte melkrobot worden uitgerust met de laatste versie van het managementsysteem Lely Horizon. De boer kan zo de robot uitlezen en aansturen alsof het een gloednieuwe is. Resultaat: een tweede leven voor de robot en veel minder afschrijving voor de boer. Wil hij zijn gereviseerde melkrobot niet terug, dan kan hij hem via online marktplaats used.lely.com aanbieden aan andere boeren, waar hij vaak voor twee derde van de nieuwprijs wordt verkocht. Een nuttig voorbeeld voor elk bedrijf dat customer intimacy hoog in het vaandel heeft. Lely ziet zichzelf als verlengstuk van hun doelgroep en wil zorgen dat de boer in staat wordt gesteld om circulairder te opereren.”

Onderzoekservaring opdoen

Het SMITZH-consortium werkt in het zoeken en uitwerken van deze good practices graag samen met studenten als Mark Prins en Wouter van Diemen. Mark is nu vierdejaarsstudent Ruimtelijke Ontwikkeling en Wouter is net afgestudeerd bij de opleiding Ondernemerschap en Retailmanagement. Mark vulde de vrije ruimte in zijn onderwijs in met het project, Wouter werkte afgelopen jaar 1 dag per week in een student-assistentschap mee. 
Mark: “Ik heb meegeholpen aan de ontwikkeling van de wegwijzer waarop de good practices staan vermeld en bedrijven gezocht die koploper zijn op het gebied van circulariteit.” Wouter: “Ik heb veel geleerd van de interviews die ik bij bedrijven gedaan heb en van de samenwerking met de mensen van TNO en met je eigen docent.” Ook Mark leerde veel van de meetings met TNO-professionals. In de onderzoekspraktijk oefende hij vaardigheden – samenwerken, contacten leggen, plannen en voorbereiden van interviews – waaraan hij straks in zijn beroepspraktijk veel zal hebben.”

Nieuwe student-assistenten gevraagd

Het kenniscentrum Digital Operations & Finance zoekt nieuwe student-assistenten voor het verder uitbouwen van de verzameling businesscases van circulaire koplopers in de maakindustrie. Interesse? Meld je dan aan bij projectleider Sander Limonard via [email protected].