Nieuwe circulaire leiders in de startblokken

Voor de transitie van een lineaire economie naar een circulaire economie hebben we goed leiderschap nodig. Reden genoeg voor een speciaal talentprogramma Leadership for the circular transition (Lct). Studenten van zes hogescholen werkten de afgelopen maanden aan verschillende duurzaamheidsvraagstukken, terwijl ze de noodzakelijke skills opdeden om met dit soort complexe vraagstukken om te gaan. Projectcoördinatoren Bas van den Berg en Dianne de Fijter: ‘Deze eerste pilot van het programma smaakt naar meer. Ons doel is dat straks elke student in het hoger onderwijs aan transitievraagstukken werkt.’

Van accountancy, psychologie en hospitality tot business, toegepaste natuurwetenschappen en process & food technology: studenten die meededen aan het Lct-programma kwamen van allerlei opleidingen. ‘Dat is precies de multidisciplinariteit die we nodig hebben in transitievraagstukken’, weet Dianne. ‘Door van allerlei kanten naar een situatie te kijken, kom je tot creatieve oplossingen. Bijvoorbeeld menstruatieproducten maken van afgedankte kledingstukken, om zo het probleem van textielwaste én menstruatiearmoede aan te pakken. Dit is slechts een van de ideeën die we tijdens de eindpresentatie van studenten tegenkwamen. Het programma leverde een lawine van duurzame oplossingen op!’   

Lange adem kweken

Studenten werden tijdens het programma uitgedaagd om kansrijke circulaire bedrijfsmodellen uit te denken. Die worden vervolgens gepresenteerd aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de opdrachtgever van het programma. ‘We brengen studenten in contact met invloedrijke experts uit de wereld van duurzaamheid, zodat hun ideeën hopelijk echt tot uitvoering komen. Maar niet voordat we ze hebben klaargestoomd om zich in die wereld van duurzaamheid staande te houden’, vertelt Bas. Hij legt uit: ‘Transitievraagstukken vragen om een lange adem en je kunt maar een klein stukje van de puzzel oplossen. Daardoor kun je op den duur opgebrand of ontmoedigd raken. We werken in het programma daarom bewust aan de benodigde persoonsvormingsvaardigheden. Zo leveren we professionals die niet van ophouden weten.’ 

Impact vermenigvuldigen

Het programma is nu nog extracurriculair maar dat gaat wat Dianne en Bas betreft veranderen. ‘We hebben nu laten zien wat het programma allemaal oplevert: studenten helpen bedrijven in de regio met concrete circulaire vraagstukken en ze bedenken oplossingen die op landelijk niveau het verschil kunnen maken’, vertelt Dianne. ‘Daarnaast zie je dat studenten na het programma heel bewust kiezen voor een afstudeerstage in de richting van circulariteit én dat hun doorzettingsvermogen is getraind. Die impact willen we vermenigvuldigen door het programma te laten opnemen als vast onderdeel van het onderwijsprogramma. In de tweede pilot gaan we met schoolbesturen in gesprek om daar vorm aan te geven.’ 

Relevant blijven

Het volledig inbedden van circulariteit in het onderwijs vereist moed van de verschillende opleidingen en docenten, maar het is volgens Bas een noodzakelijke stap. ‘Het raakt aan het bestaansrecht van onderwijsinstellingen. Op internet kun je tegenwoordig alles leren, daarvoor hoef je niet naar een ROC, hogeschool of universiteit. Onderwijsinstellingen krijgen steeds meer de taak mensen te helpen op de juiste manier volwassen te worden. Het is onze verantwoordelijkheid te zorgen dat studenten iets kunnen bijdragen aan de samenleving. Als we relevant willen blijven en waarde willen blijven creëren, moeten ons wel richten op dit soort nieuwe onderwijsvormen.’

De opbrengsten

Het programma Leadership for the circular transition is een samenwerking tussen Het Groene Brein, Leren voor Morgen, RVO, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Kenniscentrum Mission Zero, De Haagse Hogeschool, Fontys Hogeschool, Hogeschool Zuyd, Hogeschool Rotterdam, Hogeschool van Amsterdam en Hogeschool InHolland. Studenten leverden onder meer plannen en tools om food waste tegen te gaan, bijvoorbeeld door consumenten voor te lichten over producthoudbaarheid. Ook werden er veel oplossingen aangedragen voor circulariteit en duurzaamheid in de kledingindustrie. De winnaars van de slothackathon dachten een landelijk keurmerk uit voor duurzame kleding, waarbij rekening wordt gehouden met duurzaamheid van het productieproces, het transport en sociale factoren.