Kunstmatige intelligentie, robotica of sensortechnologie. Opkomende technologieën bieden immense mogelijkheden om de zorg te verbeteren en mensen in hun dagelijks leven te ondersteunen. Toch sluit moderne techniek vaak onvoldoende aan bij de praktijk.

Er is een duidelijke mismatch.

De sinds 1 december aangetreden lector Technologie voor Gezondheidszorg Luc de Witte houdt zich al jaren bezig met het aansluiten van nieuwe technieken op de zorgpraktijk. “Techniek en zorg moeten meer met elkaar verbonden raken. Dat is centrale thema waar het lectoraat onderzoek naar gaat doen.”

Eerdere ervaring

De afgelopen 5 jaar werkte Luc als hoogleraar Health Services Research bij het Centre for Assistive Technology and Connected Healthcare aan de Universiteit van Sheffield. Daarvoor was hij lector bij Zuyd Hogeschool in Heerlen en hoogleraar aan de Universiteit Maastricht. Het mag duidelijk zijn: de kersverse lector bij kenniscentrum Health Innovation neemt een bagage aan kennis mee. Hij was ooit de eerste lector in Nederland.

Er kan immens veel

Vorig jaar was Luc betrokken bij een grootschalig onderzoek naar patenten. “De uitkomst duizelt je. Er werden maar liefst 3,7 miljoen patenten in een aantal opkomende technologieterreinen bekeken.” Centrale vraag van het onderzoek was wat de invloed hiervan op het gebied van ondersteunende technologie zou kunnen zijn. Luc: “Het is immens wat er allemaal gebeurt en wat de impact van deze opkomende technologieën zou kunnen zijn. Nieuwe technologieën versterken elkaar en de mogelijkheden worden alleen maar groter. Als we deze ontwikkelingen goed inzetten, kunnen ze een enorme bijdrage leveren aan de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg”.

Het gaat vaak mis

De vertaling van deze snelle technologische ontwikkelingen naar de praktijk van de zorg is moeilijk en gaat vaak mis. Zorgverleners hebben vaak weinig affiniteit met techniek, maar techniek past vaak ook niet in de dagelijkse routines in de zorg. Luc vertelt over een recent bezoek aan een nieuw verpleeghuis ingericht met een modern systeem om onder andere dwaalgedrag bij dementerende mensen te monitoren. Een groot deel van systeem stond uit. “De bottleneck bleek de bediening. Verpleegkundigen moesten met 2 afstandsbedieningen plus de normale telefoon rondlopen. Dat is natuurlijk stupide. Zoveel handen heeft niemand.”

Onthutsend

Luc begeleidde meerdere promovendi bij onderzoek naar robotica. Een onderzoek naar de match tussen robotontwikkelingen enerzijds en de behoeften in de zorg voor zelfstandig wonende ouderen anderzijds liet onthutsende resultaten zien. De functionaliteiten van robots die ontwikkeld worden hebben weinig te maken met behoeften in de zorg, terwijl de ontwikkelaars claimen dat hun robots helpen mensen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Ouderen hebben naast veiligheid en gezelschap fysieke hulp bij bijvoorbeeld toiletgang nodig. Dat laatste kunnen robots (nog) helemaal niet. “Hier is een duidelijke mismatch tussen wat ontwikkeld wordt en wat nodig is.”

Zuid-Korea

Als adviseur van een landelijke programma zorgrobotica in Zuid-Korea zag Luc hoe het efficiënter kan. “Voorafgaand aan dit programma werd eerst een behoefte-onderzoek gedaan. Wat zijn de grootste knelpunten in de zorg? Vervolgens werd op die knelpunten heel gericht een onderzoeksprogramma ontwikkeld. Onderzoekers werden gevraagd om, samen met bedrijven en zorgorganisaties projectvoorstellen te doen, gericht op de genoemde knelpunten. Eis voor subsidie was dat er aan het eind een concreet product zou zijn. Binnen 1 jaar na de start van het onderzoek waren er al prototypes ontwikkeld. “Die snelheid heb ik nog nooit in Nederland gezien en dat was wel een eyeopener. In Nederland stopt een project vaak bij publicatie. In Zuid-Korea pas als het klaar is voor de markt. En dat in een geweldig snel tempo”.  

Drijfveer

Binnen het lectoraat wil Luc onderzoek uitzetten gericht op thema’s van de toekomst. “Dan gaat het om de toekomst van onze opleidingen, de toekomst van onze studenten en een toekomst waarin technologie daadwerkelijk aansluit op de praktijk van de zorg en mensen met een beperking ondersteunt om optimaal deel te nemen aan de samenleving. Dat is mijn grootste drijfveer.”