Sociale contacten onontbeerlijk in laten slagen van deeleconomie

Deelplatformen rijzen als paddenstoelen uit de grond. Denk bijvoorbeeld aan Peerby, Thuisafgehaald en Snappcar. Waar deze platformen in eerste instantie zeker ook draaiden om sociale contacten, verdwijnt deze component steeds vaker om deelnemers zoveel mogelijk ‘gedoe’ te besparen. Geen gunstige ontwikkeling, meent lector Platformeconomie, Nicole Stofberg. Op 18 november promoveerde zij op haar onderzoek ‘Sustaining the Sharing Economy. Relational and Governance Antecedents of Sharing Behaviors’ waaruit blijkt dat sociale contacten een onmisbare succesfactor zijn voor de deeleconomie.

“Deelplatformen ontstaan vaak uit idealen zoals duurzaamheid, kostenbesparing en elkaar willen helpen. In de praktijk blijken deze platformen echter meestal niet doeltreffend, omdat er niet genoeg deelnemers zijn om het platform daadwerkelijk een aantrekkelijke optie te laten zijn. Het gevolg is dat de platformen hun idealen loslaten en strategie aanpassen. Zo min mogelijk ‘gedoe’ en meer financiële prikkels zouden het concept van delen gangbaar moeten maken”, verklaart Nicole.

Daar kijkt zijzelf toch genuanceerder naar: “Mij leek juist dat het ontbreken van de sociale component het delen onpersoonlijk maakt. Met als gevolg dat mensen egocentrisch gedrag en zelfs wangedrag gaan vertonen. En dat gaat natuurlijk niet helpen om mensen meer te laten delen. Vandaar dat ik mijn onderzoek richtte op de rol van sociale contacten bij deeltransacties.”

Onderzoek

Nicole’s onderzoek bestond uit vier deelstudies waar in totaal ruim 4000 mensen aan meewerkten. Dit waren mensen die al gebruik maakten van een deelplatform, maar ook mensen die dat nog niet deden. In de ene deelstudie ging het om het delen van een statafel, in de andere om een auto. Zorgvuldig zo bedacht om een reëel beeld te kunnen vormen en kloppende conclusies te kunnen trekken.

“Iedere deelstudie bevestigde het idee dat sociale contacten en delen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Mensen vinden de sociale component belangrijker dan een vergoeding of beloning. Relationele normen dienen zelfs als blauwdruk voor hoe coöperatief mensen zich gedragen ten opzichte van anderen in hun deeltransacties“, vertelt Nicole. “Voor deeltransacties met hogere risico’s, bijvoorbeeld auto’s, blijken ook veiligheid en voorspelbaarheid in de vorm van verzekeringen en garanties van derden belangrijk te zijn. Maar dat is ook niet zo gek.”  

Toekomst

Naast de beweging om het de platformdeelnemer zo makkelijk mogelijk te maken en daarmee -bewust of onbewust – de sociale contacten te beperken, ziet Nicole ook dat het geven van financiële prikkels ingebouwd wordt. “Deze beweging naar vergoedingen of beloningen, vind ik een logische. Tenslotte moeten duurdere zaken zoals een auto, huis of bungalowtent onderhouden worden en dalen ze in waarde door ze te gebruiken”, legt ze uit.

Niet verwonderlijk vindt Nicole dan ook dat de financiële en sociale component, hoe paradoxaal het ook klinkt, naast elkaar kunnen en moeten bestaan. Binnen kenniscentrum Digital Operations & Finance gaat zij zich met haar lectoraat Platformeconomie de komende jaren richten op hoe dit bewerkstelligd kan worden en op die manier bij te dragen aan het slagen van de deeleconomie.

Meer informatie

Ben je benieuwd naar het promotie-onderzoek van Nicole? Klik hier voor het proefschrift.

Of kijk haar verdediging terug.

Voor vragen of opmerkingen kun je ook contact opnemen met Nicole via [email protected]