Werken met licht

Nieuwe lector houdt intreerede - Glasvezel, ledverlichting, zonnepanelen of het mobieltje in je handen. Het aantal toepassingen van fotonica – de technologie van licht – is niet te tellen. Sinds 1 januari 2021 is Steven van den Berg lector van het lectoraat Fotonica. Op 8 juni houdt hij zijn intreerede ‘Fascinating Photonics’.

Met de komst van Steven van den Berg is het lectoraat Fotonica opgetuigd. Het nieuwe lectoraat wil een bijdrage leveren aan een gezonde en duurzame wereld door het toepasbaar maken van fotonicatechnologie in de praktijk. Het lectoraat maakt deel uit van kenniscentrum Digital Operations and Finance. 

Het fotonicatijdperk

“Fotonica hangt samen met het woord ‘foton’, lichtdeeltje”, vertelt Steven. “De technologie die zich bezighoudt met het opwekken, transporteren, modificeren en detecteren van fotonen wordt fotonica genoemd. Met de uitvinding van de laser in 1960 begon het fotonicatijdperk daadwerkelijk, al snel gevolg door de led en glasvezels.” 

Ontelbaar

Fotonica wordt ook wel de elektronica van de 21e eeuw genoemd. En dat is niet zonder reden. Steven: “Het aantal toepassingen van fotonica is ontelbaar. En met de verdere digitalisering en miniaturisering van optische technologie neemt dat alleen maar toe.” 

Belangrijke rol

Bovendien speelt bij grote maatschappelijke uitdagingen zoals de energietransitie, gezondheid en duurzaamheid fotonica een belangrijke rol. “Denk aan het meten van voedsel- of luchtkwaliteit met optische sensoren of het monitoren van constructies met speciale glasvezels.” En dat zijn precies de onderwerpen waar het lectoraat onderzoek naar gaat verrichten. “Ons belangrijkste thema”, vervolgt Steven, “is duurzaamheid. We richten ons op optische meettechnieken met sensoren. We meten dan met behulp van licht.”

Kleurenregenboog

Zo richt het lectoraat zich op de regionale Agri en Foodsector. “Met nauwkeurige metingen kun je een wezenlijke bijdrage realiseren aan de verduurzaming van de productieketen.” Zo doet het lectoraat onderzoek naar het toepassen van spectrometers. Steven: “Een spectometer meet licht en kijkt naar de verschillende kleuren van licht, ook infrarood licht dat we niet met onze ogen kunnen zien. In die kleurenregenboog zit informatie die je kunt gebruiken om meer te weten te komen over de samenstelling van een product.”

Aardappelschillen en tomaten

Het lectoraat werkt onder meer samen met een bedrijf dat uit aardappelschillen vezels haalt, bijvoorbeeld voor gebruik in vegetarische hamburgers. Steven: “We willen onderzoeken of we met relatief goedkope spectrometers de hoeveelheid vezels nauwkeurig genoeg kunnen meten.” Ook gaat het lectoraat aan de slag met meetapparatuur voor de kasteelt van tomaten. “Met optische sensoren kun je bijvoorbeeld de hoeveelheid suiker in de vrucht meten. Daarmee bepaal je het juiste moment van oogsten, waardoor de productie en de kwaliteit hoger kunnen uitvallen. Door optimalisatie van productieprocessen gebruik je uiteindelijk minder grondstoffen.” 

Grote civiele werken

Naast het onderzoek gericht op de Agri & Foodsector doet het lectoraat samen met een bedrijf uit Delft ook onderzoek aan lichtsensoren die van glasvezels zijn gemaakt en waarmee grote, civiele bouwwerken als bruggen en viaducten, gemonitord kunnen worden. “Denk aan het meten van trillingen in een brug wanneer een vrachtwagen erover rijdt. Met de verkregen informatie kan worden bepaald wanneer er onderhoud nodig is. Dat voorkomt niet alleen een ongeluk als bij Genua, maar bespaart ook grondstoffen.”

Grensvlak

Juist die praktische toepassing spreekt de nieuwe lector aan. “Ik zoek graag het grensvlak van onderzoek en toepassing. En dat doe ik gelukkig niet alleen, maar met een gemotiveerd onderzoeksteam, met onze studenten en met onze regionale partners. Samen werken we met licht.”