HBO-ICT zet studievoorschotmiddelen in voor begeleiding SEN-studenten

Toen zij bijna vijf jaar geleden als docent/SEN-specialist bij HBO-ICT werd aangetrokken, lag er veel werk op haar te wachten. Met haar achtergrond als orthopedagoog en onderwijspsycholoog was Machteld Schölvinck de juiste persoon om studenten met special educational needs (SEN) te begeleiden. De opleiding HBO-ICT was bereid om de studievoorschotmiddelen in te zetten voor deze groep studenten. Nu geeft Machteld samen met een collega de SEN-begeleiding vorm.

Het is zo gaaf om te zien dat deze studenten gewoon afstuderen en direct een hele goede baan hebben.

Bij de opleiding HBO-ICT staan verhoudingsgewijs meer studenten met een vorm van autisme ingeschreven. Daarom besloot opleidingsmanager Sandra van Steenvelt  ruim 5 jaar geleden om de vacature voor SEN-begeleider op te stellen. Machteld: “Ik ben zo trots op Sandra. En ook blij met faculteitsdirecteur Han Biemans. Zij zagen de noodzaak daarvan. Die steun vanuit het management heb je gewoon nodig om er ook voor deze studenten te kunnen zijn. Nu, na ruim vijf jaar, is HBO-ICT veel studeerbaarder geworden voor studenten met autisme of met andere special educational needs.” 

Eenduidigheid 

“We hebben het over adolescenten die meestal al een heel pijnlijke geschiedenis van falen achter zich hebben als zij zich aanmelden bij De Haagse Hogeschool. Op de kleuterschool werden ze al buiten de groep gezet, omdat ze “zo raar” deden. Omdat ze niet kunnen samenwerken, kwamen ze in het speciaal onderwijs terecht, want daar hoefde je niet samen te werken. Wanneer ze dan toch het doorzettingsvermogen hebben om de opleiding HBO-ICT te volgen, moeten ze juist in het eerste halfjaar veel samenwerken.  

De uitdaging om deze studenten door het eerste halfjaar heen te helpen, om ze alle studiejaren door goede begeleiding te geven, begon ik vijf jaar geleden door vooral heel goed naar hen te luisteren. Het eerste struikelblok bleek de vakpresentatie op Blackboard te zijn. Alle vakcoördinatoren vulden Blackboard op hun eigen manier in. Dat hebben ze op mijn verzoek gelijkgetrokken. Die eenduidigheid en overzichtelijkheid was niet alleen fijn voor de SEN-studenten, maar voor alle studenten.” 

Scrum 

“HBO-ICT deed al heel veel met scrum. Maar nog niet in het eerste halfjaar. Ik had gesprekken met studenten die de stage in het derde jaar als een periode van rust hadden ervaren. Daar deden ze alles opeens scrum, inclusief de daily standups: ik heb gisteren dit gedaan, vandaag ga ik dat doen. Er wordt standaard gevraagd: zijn er dingen die je lastig vindt, waarbij je hulp kunt gebruiken? Die daily standups maken het voor studenten met autisme heel overzichtelijk. Vast tijdstip, overzicht wie doet wat. Bovendien helpt de standaardvraag of ze ondersteuning nodig hebben hen over hun faalangst heen. Scrum is een methode uit het werkveld die de SEN-studenten veel overzicht geeft: succes behaal je door steeds kleine stappen voorwaarts te zetten en iedere stap te evalueren.  

Het eerste halfjaar is bij HBO-ICT een lastige hobbel om te nemen. Toen scrum ook in die periode meer werd ingevoerd, hielp dat de studenten met autisme om die lastige hobbel makkelijker te nemen. Daarna wordt het relatief makkelijker. De meesten kiezen dan programmeren als hoofdrichting. Daar zijn ze heel goed in.” 

Anders afstuderen 

Ook het afstuderen bleek voor SEN-studenten een struikelblok te zijn. Machteld: “Normaal krijg je tijdens het afstuderen relatief weinig begeleiding. Het is je meesterproef. Maar je moet dan wél in een lijvige scriptie laten zien wat je aan kennis in huis hebt. Zo’n halfjaar is al heel snel killing als je moeite hebt met plannen en organiseren. In plaats van dat dikke pak papier leveren gaan alle studenten straks alleen verslagen maken van de gesprekken met hun examinatoren, max twee A-4. Daarbij moeten ze wel hun beroepsproducten laten zien die ze in dat halfjaar hebben gemaakt. In die periode zitten ze vier keer om tafel met hun afstudeerbegeleider voor evaluatie en feedback. Zo is de scrumcyclus ook doorgevoerd in hun afstuderen.” 

Bij aanmelding in beeld 

Inmiddels krijgt Machteld Schölvinck de studenten met special education needs ook veel sneller in beeld. “Toen ik net begon, popten ze op gedurende het eerste halfjaar. Zonde, want dan hadden ze al veel pijn geleden. Als studenten zich aanmelden via Studielink, geven ze aan wanneer ze extra begeleiding nodig hebben. Ik stuur die studenten in juni al een brief, in de hoop dat hun ouders meelezen. In die brief nodigen we de student en zijn ouders uit voor een gesprek. Zo kunnen zij vóór de zomervakantie al kennismaken met de school. Ze leren hoe Blackboard en Osiris werken. We geven ze dan al inloggegevens, zodat ze in de vakantie kunnen ontdekken hoe alles in elkaar zit. Ook voor de ouders is het fijn om te zien hoe het werkt bij onze opleiding. Soms spreek ik af met de student en met de ouders, dat als ik me zorgen maak of als de ouders zich zorgen maken, dat we elkaar dan mogen inseinen. Ik motiveer dat naar de student door te zeggen: het eerste halfjaar is voor alle studenten pittig en ik wil gewoon dat jij dat eerste halfjaar al je punten pakt.” 

Twee wensen 

Het MT zei in mijn eerste half jaar bij de Haagse iets heel belangrijks: “Onze SEN-studenten zijn de kanaries in de mijn. Als wij iets niet goed doen, vallen zij als eersten uit. Kunnen wij hun uitval voorkomen, dan heeft dat een gunstig effect op alle studenten.” Mijn collega en ik maken daar graag werk van. Er is in de afgelopen vijf jaar al veel gedaan. Er staan nog twee wensen op mijn verlanglijstje.  

Ik zou het geweldig vinden wanneer alle vakdocenten – heel goede mensen met veel liefde voor hun vak – hun lessen voorbereiden met het oog op de kanaries in de mijn. Stel dat je als docent moet uitleggen wat de twee concepten instance methods en constructors inhouden. Het zou geweldig zijn wanneer je je dan afvraagt: hoe ziet de klas eruit die ik dit ga uitleggen? Wat hebben zij nodig? Hoe kan ik die twee concepten het beste uitleggen? Met welke sprekende voorbeelden? Welke fouten maakten studenten hierbij veel in het verleden? Met welke vragen kan ik achterhalen of deze studenten het begrepen hebben? Met welke vragen krijg ik duidelijk dat zij niet de meest voorkomende fouten gaan maken bij instance methods en constructors?” 

En haar tweede wens? “Iedere opleiding trekt een bepaald soort studenten aan. Het zou mooi zijn als bij iedere opleiding gebeurt wat mijn collega en ik doen bij HBO-ICT. Dat zet meer zoden aan de dijk dan een training faalangst geven. Of een workshop planning en organiseren. Nee: hoe kun je met de kenmerken van je studenten in je achterhoofd de opleiding beter maken, zodat minder studenten uitvallen?” 

Gezien en erkend 

Machteld Schölvinck heeft hart voor ‘haar’ studenten. “Er komen studenten bij mij die aangeven dat zij faalervaringen hebben opgedaan bij andere opleidingen. Diezelfde mensen studeren gewoon bij ons af. Redelijk binnen de daarvoor gestelde tijd. Met veel zelfvertrouwen. En met een goede baan al op zak. Dat is zó gaaf. Ze worden gezien en erkend. Daar doe ik het voor.”