De focus van het lectoraat is verdeeld in drie onderzoekslijnen:
Onderzoekslijn 1
Voorkomen en verminderen van late effecten bij mensen met kanker
Belangrijk binnen deze onderzoekslijn is het Medical Delta Living Lab Better in – Better out. Dit is gestart door de voorganger van Joke Korevaar, Joost van der Sijp samen met Lottie Kuijt-Evers. Het Living Lab is een samenwerking met het Haaglanden Medisch Centrum (HMC), Hogeschool Rotterdam, ErasmusMC en de Hogeschool Leiden. Er worden vragen of problemen opgehaald uit de dagelijkse zorgpraktijk.
De naam “Better in – Better out” refereert naar hoe fitter (of minder ongezond) mensen het ziekenhuis ingaan, hoe sneller ze herstellen na een operatie, dus ‘Better out’. ‘Better in’ kan versterkt worden door mensen te ondersteunen bij het verbeteren van onder andere de lichamelijke conditie voor de operatie; ook wel prehabilitatie genoemd. Uit eerder onderzoek is gebleken dat dit werkt: als mensen fitter de operatie ingaan is het herstel meestal ook sneller.
Niet elke patiënt heeft dezelfde behoeften voor, tijdens en na een behandeltraject. Immers iemand die al veel beweegt en gezond eet, is mogelijk al fit en heeft weinig ondersteuning nodig om dat te blijven. Terwijl iemand met een ongezondere leefstijl een meer intensievere ondersteuning nodig heeft om er baat bij te hebben. Vragen die het lectoraat zich stelt, zijn daarom: hoe motiveer je deze mensen om hun leefstijl te gaan aanpassen? Welke communicatietechnieken zet je hierbij in? En is iedere techniek geschikt voor iedereen of moet je dat personaliseren?
Samen met een fysiotherapeut is het lectoraat begonnen om prehabilitatie structureel aan te bieden bij patiënten met borstkanker. De onderzoekers identificeren wat er goed gaat en wat minder goed gaat, belemmeringen identificeren, de reden erachter onderzoeken en meedenken over oplossingen. In het volgende filmpje is te zien hoe het er bij de fysiotherapeut aan toe kan gaan.
Een ander project binnen deze onderzoekslijn speelt zich af binnen de muren van het HMC, namelijk: hoe kun je mensen motiveren om meer te bewegen tijdens de opname in het ziekenhuis na een operatie voor darm of colonkanker, dus de volgende fase in het hele behandeltraject. Hoe maak je het aantrekkelijk om een rondje over de gang te lopen, of plaats te nemen op een soort hometrainer? Door het hele behandeltraject te bekijken gaan we richting Better in - Better Beyond.
Onderzoekslijn 2
Preventie en vroegtijdig signaleren van (huid)kanker
Huidkanker heeft de hoogste incidentie in Nederland en de toename van de incidentie gaat sneller dan bij andere tumortypen. Een belangrijke risicogroep zijn mensen die buiten werken, bijvoorbeeld mensen in de woning- of wegenbouw, glazenwassers, sportinstructeurs of politieagenten. Als we huidkanker in een vroeg stadium kunnen herkennen heeft dat een gunstig effect op de prognose, bovendien is de behandeling over het algemeen dan milder en korter.
Verdachte huidafwijkingen herkennen is echter complex. Zowel voor mensen zelf, als voor zorgverleners die er niet dagelijks mee te maken hebben, zoals bijvoorbeeld huidtherapeuten. Huidtherapeuten zien een groot deel van de huid als een patiënt langs komt voor een andere klacht. Ondanks dat het aantal nieuwe gevallen per jaar toeneemt, zien huidtherapeuten toch niet veel van deze huidafwijkingen per jaar. Om dit concreet te maken: per 1000 mensen zijn er 4 per jaar die een of andere vorm van huidkanker hebben. Dit betekent dat een huidtherapeut vermoedelijk nul tot maximaal 2 keer per jaar een patiënt ziet met een verdachte huidafwijking.
Recent is het lectoraat daarom samen met het ErasmusMC een onderzoek gestart. Hopelijk weten we over een paar jaar of de huidtherapeuten hierin een rol kunnen spelen en wat daar dan voor nodig is. In het filmpje wordt dit onderzoek toegelicht.
Naast deze vroegtijdige herkenning is gedragsverandering ten aanzien van beschermen tegen UV-straling een focuspunt. Iedereen weet stiekem wel dat te veel zon een risico geeft op huidkanker en dat bescherming, door weg te blijven uit de zon, kleren aan te trekken of voldoende te smeren met zonnebrand, belangrijk is. Toch handelen veel mensen nog niet juist om zichzelf te beschermen. Het lectoraat zoekt in co-creatie met het werkveld passende preventieve middelen en maatregelen die aansluiten bij de werkzaamheden, omgevingsfactoren en wensen/behoeften van de beroepsgroep.
Onderzoekslijn 3
Verkleinen gezondheidsverschillen tussen mensen ten gevolge van kanker
Uiteraard is het verkleinen van gezondheidsverschillen ten gevolge van kanker ook belangrijk binnen twee eerstgenoemde onderzoekslijnen, maar het is daar niet het primaire doel. Binnen deze laatste onderzoekslijn is dat wel het geval.
Na de diagnose kanker moeten er veel en diverse beslissingen genomen worden over de behandeling. De voor- en nadelen van de verschillende behandelopties kunnen per patiënt verschillen. Een zorgverlener en patiënt besluiten samen over de behandeling, ook wel gezamenlijke besluitvorming (shared decision making: SDM). In de huidige SDM-aanpak zijn de visies van etnische minderheden niet of nauwelijks meegenomen. Het lectoraat heeft momenteel een project lopen met als doel om de visies en ervaringen van etnische minderheden ten aanzien van SDM te achterhalen. Deze worden meegenomen in de ontwikkeling van aangepaste SDM-modellen, zodat er een inclusievere variant komt binnen de oncologische zorg.
Deze onderzoekslijnen kennen nog veel vragen en uitdagingen. Daarom zal de voornaamste focus van het lectoraat Oncologische Zorg ook in de komende jaren hierop gericht zijn.